در سال‌های اخیر، دنیای فناوری با سرعتی شگفت‌انگیز در حال تغییر است و مفاهیم نوینی همچون اینترنت اشیا، هوش مصنوعی و بلاک چین به‌طور فزاینده‌ای در عرصه‌های علمی، تجاری و حتی در زندگی روزمره ما مطرح می‌شود. در میان این مفاهیم نوین، ادغام اینترنت اشیا (IoT) با هوش مصنوعی (AI) مدت‌هاست که مورد توجه قرار گرفته و پیاده‌سازی‌های مختلفی از آن در صنایع مختلف شاهد بوده‌ایم. اما اکنون یکی از تحولات مهم و جذاب در این عرصه، ترکیب اینترنت اشیا با بلاک چین است که به‌عنوان یک گام بزرگ و تحول‌آفرین در دنیای فناوری شناخته می‌شود. این ترکیب نه‌تنها به امنیت و شفافیت در تعاملات دستگاه‌های IoT کمک می‌کند، بلکه می‌تواند موجب ارتقای کارایی و کاهش خطرات ناشی از نقض اطلاعات یا حملات سایبری شود.

اینترنت اشیا، به‌عنوان شبکه‌ای از دستگاه‌های هوشمند که قادر به برقراری ارتباط و انتقال داده‌ها به یکدیگر هستند، امروزه به یکی از ارکان اصلی تحول دیجیتال در بسیاری از صنایع تبدیل شده است. اما یکی از چالش‌های بزرگ در این فناوری، مسئله امنیت و اعتماد است. به همین دلیل، ورود بلاک چین به این عرصه می‌تواند راه‌حل‌های نوآورانه‌ای را ارائه دهد. بلاک چین، با ویژگی‌هایی مانند شفافیت، عدم تغییرپذیری و توزیع‌شدگی، می‌تواند بستری امن و غیرمتمرکز برای دستگاه‌های IoT فراهم کند تا از این طریق، تمام داده‌ها و تراکنش‌ها به‌طور امن و قابل‌اعتماد ثبت و ذخیره شوند.

در این مقاله، قصد داریم به‌طور دقیق‌تر به بررسی اینترنت اشیا و چگونگی ارتباط آن با بلاک چین و ارزهای دیجیتال بپردازیم. همچنین به تحلیل چالش‌های پیش‌روی این فناوری‌های نوین و چشم‌اندازهای آینده آن‌ها خواهیم پرداخت. 

اینترنت اشیا چیست؟

اینترنت اشیا (IoT) به شبکه‌ای از دستگاه‌های فیزیکی اطلاق می‌شود که قادر به اتصال به اینترنت و به اشتراک‌گذاری اطلاعات هستند. این دستگاه‌ها می‌توانند هر چیزی از جمله وسایل خانه، ماشین‌ها، پوشیدنی‌ها، تجهیزات صنعتی، حسگرهای محیطی و حتی تجهیزات پزشکی باشند. هدف اصلی IoT ایجاد تعامل و ارتباط بین این اشیا و محیط اطراف آن‌ها است. به‌طور مثال، یک یخچال هوشمند می‌تواند دما را تنظیم کرده، وضعیت محتویات داخل خود را گزارش دهد و حتی خریدهایی که باید انجام شوند را به‌طور خودکار به شما اطلاع دهد. این دستگاه‌ها از طریق حسگرها، داده‌هایی مانند دما، رطوبت، حرکت، موقعیت مکانی و سایر اطلاعات محیطی را جمع‌آوری کرده و به دیگر دستگاه‌ها یا سرورها ارسال می‌کنند.

ادغام فناوری اینترنت اشیا با بلاک چین

ادغام فناوری اینترنت اشیا (IoT) با بلاک‌چین یک تحول مهم در عرصه فناوری است که می‌تواند مزایای زیادی در زمینه امنیت، شفافیت و کارایی به همراه داشته باشد. در اینجا به بررسی نحوه ادغام این دو فناوری و تاثیرات آن‌ها می‌پردازیم.

1. امنیت و حریم خصوصی:

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های IoT، مسئله امنیت داده‌ها است. دستگاه‌های اینترنت اشیا معمولاً داده‌های حساسی را جمع‌آوری می‌کنند و به سرورهای مختلف ارسال می‌کنند که در این فرایند ممکن است داده‌ها در معرض حملات سایبری قرار بگیرند. بلاک‌چین با ویژگی‌های منحصر به فرد خود، مانند رمزنگاری پیشرفته و ثبت غیرقابل تغییر داده‌ها، می‌تواند امنیت سیستم‌های IoT را افزایش دهد. به‌طور خاص، با استفاده از بلاک‌چین، داده‌ها به‌صورت غیرمتمرکز ذخیره شده و هک یا دستکاری آن‌ها تقریباً غیرممکن می‌شود. هر تراکنش یا داده‌ای که از طریق دستگاه‌های IoT ارسال می‌شود، می‌تواند در بلاک‌چین به‌طور شفاف و با تایید چندین گره ثبت شود، بنابراین از تغییرات غیرمجاز جلوگیری می‌شود.

2. غیرمتمرکز کردن مدیریت داده‌ها:

در مدل معمولی IoT، داده‌ها توسط سرورهای متمرکز جمع‌آوری و ذخیره می‌شوند. این مدل می‌تواند خطراتی مانند خرابی سرور، حملات DDoS یا دسترسی غیرمجاز به داده‌ها را به همراه داشته باشد. بلاک‌چین، به‌عنوان یک فناوری غیرمتمرکز، می‌تواند داده‌ها را در شبکه‌ای از گره‌های مختلف توزیع کند و این به دستگاه‌ها این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به یک سرور مرکزی، با یکدیگر تعامل کنند. به این ترتیب، سیستم IoT می‌تواند به‌طور خودکار و بدون وابستگی به سرور مرکزی به انجام تراکنش‌ها و تبادل داده‌ها بپردازد.

3. ارتقاء خودکارسازی و قراردادهای هوشمند:

یکی از قابلیت‌های جالب بلاک‌چین، وجود قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) است. این قراردادها می‌توانند به‌طور خودکار اجرا شوند وقتی که شرایط خاصی در سیستم محقق شوند. در ترکیب با IoT، دستگاه‌ها می‌توانند از قراردادهای هوشمند برای انجام خودکار فرایندها استفاده کنند. برای مثال، در یک خانه هوشمند، زمانی که حسگرهای دما به دمای خاصی رسیدند، یک قرارداد هوشمند می‌تواند به‌طور خودکار تهویه مطبوع را روشن کند یا دمای خانه را تنظیم کند. این خودکارسازی باعث افزایش کارایی، کاهش نیاز به مداخله انسانی و بهبود عملکرد سیستم می‌شود.

4. ردیابی و شفافیت در زنجیره تأمین:

در صنایع مختلف، بلاک‌چین می‌تواند شفافیت و ردیابی در زنجیره تأمین را بهبود بخشد. به‌عنوان مثال، در کشاورزی یا تولید مواد غذایی، دستگاه‌های IoT می‌توانند اطلاعات مربوط به شرایط نگهداری محصول (مانند دما، رطوبت و موقعیت مکانی) را ثبت کنند. این اطلاعات می‌توانند در بلاک‌چین ذخیره شوند تا شفافیت بیشتری در روند حمل‌ونقل و تولید فراهم کنند. به این ترتیب، هر کسی که در زنجیره تأمین قرار دارد می‌تواند به‌راحتی تاریخچه محصول را مشاهده کرده و از صحت آن اطمینان حاصل کند.

5. مدیریت و تحلیل داده‌ها:

داده‌های تولید شده توسط IoT می‌توانند بسیار زیاد و پیچیده باشند. با استفاده از بلاک‌چین، می‌توان این داده‌ها را به‌صورت غیرمتمرکز و ایمن ذخیره کرد. علاوه بر این، این داده‌ها می‌توانند به‌طور خودکار پردازش و تحلیل شوند. به‌عنوان مثال، در یک محیط صنعتی، دستگاه‌های IoT می‌توانند اطلاعات مربوط به وضعیت تجهیزات را به بلاک‌چین ارسال کنند و سپس الگوریتم‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین می‌توانند روی این داده‌ها کار کرده و پیش‌بینی‌هایی برای تعمیر و نگهداری به‌موقع انجام دهند.

6. ارائه خدمات مالی و میکروپرداخت‌ها:

با استفاده از بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال، می‌توان مدل‌های جدیدی برای پرداخت‌ها و تراکنش‌های مالی در سیستم‌های IoT ایجاد کرد. برای مثال، در حمل‌ونقل هوشمند، خودروهای خودران می‌توانند با استفاده از بلاک‌چین برای پرداخت‌های خودکار خدمات پارکینگ یا شارژ خود استفاده کنند. همچنین، دستگاه‌ها می‌توانند با استفاده از ارزهای دیجیتال برای خرید و فروش خدمات یا داده‌ها به‌طور خودکار عمل کنند. این نوع میکروپرداخت‌ها به‌طور خاص برای دستگاه‌هایی که در شبکه‌های IoT قرار دارند بسیار مناسب است.

7. مقایسه با مدل‌های متمرکز:

در مدل‌های متمرکز، که در آن تمام داده‌ها و کنترل‌ها در یک سرور یا پایگاه داده واحد ذخیره می‌شوند، مشکلاتی مانند خرابی سیستم، مشکلات مقیاس‌پذیری و امنیت وجود دارد. اما با استفاده از بلاک‌چین، که اساساً به‌صورت غیرمتمرکز و توزیع‌شده عمل می‌کند، بسیاری از این مشکلات کاهش می‌یابد. بلاک‌چین باعث می‌شود که سیستم‌های IoT بتوانند به‌طور مستقل از مراجع مرکزی کار کنند و هر دستگاه قادر به اجرای وظایف خود به‌صورت ایمن و بهینه باشد.

ادغام اینترنت اشیا با بلاک‌چین یک گام بزرگ در جهت ایجاد سیستم‌های خودکار، امن و شفاف است که می‌تواند به بسیاری از صنایع، از خانه‌های هوشمند تا مدیریت زنجیره تأمین و خدمات مالی، کمک کند. این ترکیب می‌تواند به کاهش هزینه‌ها، بهبود کارایی و افزایش اعتماد به سیستم‌ها منجر شود. البته، چالش‌هایی مانند مقیاس‌پذیری و تعامل بین پروتکل‌های مختلف هنوز وجود دارد، اما با پیشرفت‌های فناوری، آینده‌ای روشن برای این دو حوزه پیش‌بینی می‌شود.

کاربرد ارزهای دیجیتال در حوزه اینترنت اشیا

ارزهای دیجیتال و بلاک‌چین می‌توانند نقش بسیار مهمی در توسعه و گسترش اینترنت اشیا (IoT) ایفا کنند. برخی از کاربردهای کلیدی ارزهای دیجیتال در این حوزه عبارتند از:

1. پرداخت‌های خودکار بین دستگاه‌ها

با استفاده از ارزهای دیجیتال، دستگاه‌ها و گجت‌های مختلف اینترنت اشیا می‌توانند به‌طور خودکار پرداخت‌هایی انجام دهند بدون اینکه نیاز به واسطه‌های مالی وجود داشته باشد. این سیستم‌های پرداخت خودکار می‌توانند برای خرید خدمات، پردازش داده‌ها یا حتی پرداخت به دستگاه‌های دیگر در شبکه استفاده شوند. برای مثال، یک یخچال هوشمند می‌تواند به‌طور خودکار وقتی که مواد غذایی به پایان می‌رسند، برای خرید آنلاین و پرداخت هزینه‌ها از ارز دیجیتال استفاده کند.

2. امنیت و شفافیت اطلاعات

بلاک‌چین می‌تواند به‌عنوان یک تکنولوژی اساسی برای افزایش امنیت و شفافیت در تعاملات بین دستگاه‌های اینترنت اشیا عمل کند. اطلاعات مربوط به دستگاه‌ها و تراکنش‌های آن‌ها می‌توانند در بلاک‌چین ذخیره شوند تا به‌صورت غیرقابل تغییر و شفاف ثبت شوند. این کار باعث کاهش امکان دستکاری یا تقلب می‌شود و در نتیجه اعتماد به سیستم‌های IoT افزایش می‌یابد.

3. مدیریت هویت دستگاه‌ها

در اینترنت اشیا، مدیریت هویت دستگاه‌ها به‌طور منظم و دقیق بسیار مهم است. ارزهای دیجیتال و بلاک‌چین می‌توانند برای مدیریت هویت دیجیتال دستگاه‌ها استفاده شوند. هر دستگاه یا گجت می‌تواند یک هویت دیجیتال داشته باشد که از طریق بلاک‌چین تایید و ذخیره می‌شود. این امر باعث جلوگیری از سوءاستفاده و حملات سایبری می‌شود.

4. قراردادهای هوشمند (Smart Contracts)

قراردادهای هوشمند در بلاک‌چین می‌توانند به‌طور خودکار و بدون نیاز به واسطه‌ها، تعاملات مختلف بین دستگاه‌ها را مدیریت کنند. این قراردادها می‌توانند در سناریوهایی مانند خرید و فروش داده‌ها، اجاره دستگاه‌ها یا حتی انجام خدمات مشترک به کار بروند. مثلا یک دستگاه خودروی خودران می‌تواند به‌طور خودکار با یک ایستگاه شارژ قرارداد هوشمند ببندد و هزینه شارژ را از طریق ارز دیجیتال پرداخت کند.

5. تشویق به مشارکت در شبکه‌های IoT

در برخی از مدل‌ها، می‌توان از ارزهای دیجیتال به‌عنوان پاداش برای دستگاه‌ها یا کاربران استفاده کرد که به‌طور مثبت در شبکه IoT مشارکت می‌کنند. به‌عنوان مثال، یک دستگاه که داده‌هایی را جمع‌آوری می‌کند می‌تواند به‌ازای به اشتراک گذاشتن داده‌های مفید یا استفاده از شبکه، پاداش دریافت کند.

6. توزیع و ذخیره‌سازی داده‌ها

یکی از چالش‌های اصلی در اینترنت اشیا، ذخیره‌سازی و مدیریت داده‌ها است. ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک‌چین می‌توانند یک سیستم توزیع‌شده و مقیاس‌پذیر برای ذخیره‌سازی داده‌ها فراهم کنند که به‌طور همزمان از نظر امنیتی نیز قوی باشد.

7. تمرکززدایی در شبکه‌های IoT

در شبکه‌های بزرگ و پیچیده IoT، بلاک‌چین می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای ایجاد سیستم‌های غیرمتمرکز استفاده شود. با استفاده از بلاک‌چین، کنترل و مدیریت شبکه دیگر نیاز به یک سرور مرکزی ندارد و دستگاه‌ها می‌توانند به‌طور مستقیم با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. این کار باعث افزایش امنیت و کاهش هزینه‌های زیرساختی می‌شود.

چالش‌ها و محدودیت‌های پروژه‌های اینترنت اشیا مبتنی بر بلاک چین

پروژه‌های اینترنت اشیا (IoT) مبتنی بر بلاک‌چین، با وجود پتانسیل‌های زیادی که دارند، با چالش‌ها و محدودیت‌های متعددی روبه‌رو هستند. برخی از این چالش‌ها عبارتند از:

1. مقیاس‌پذیری (Scalability)

• مشکل: بلاک‌چین‌های عمومی معمولاً محدودیت‌هایی در تعداد تراکنش‌ها در ثانیه دارند. از آنجا که دستگاه‌های IoT تعداد زیادی تراکنش در زمان واقعی تولید می‌کنند، بلاک‌چین نمی‌تواند این حجم از داده‌ها را به سرعت پردازش کند.
• راه‌حل‌های احتمالی: استفاده از بلاک‌چین‌های خصوصی یا سامانه‌های ترکیبی (hybrid blockchains) که مقیاس‌پذیری بالاتری دارند یا استفاده از فناوری‌های لایه دوم (Layer 2) مانند شبکه‌های میکرو پرداخت.

2. هزینه‌های محاسباتی و انرژی (Computational and Energy Costs)

• مشکل: بلاک‌چین‌های سنتی مانند بیت‌کوین و اتریوم به دلیل فرآیندهایی مانند استخراج (mining)، هزینه‌های محاسباتی و انرژی بسیار بالایی دارند. دستگاه‌های IoT که معمولاً منابع پردازشی و انرژی محدودی دارند، نمی‌توانند این هزینه‌ها را تحمل کنند.
• راه‌حل‌های احتمالی: استفاده از پروتکل‌های بلاک‌چین با الگوریتم‌های اثبات سهام (Proof of Stake) به جای اثبات کار (Proof of Work) که انرژی کمتری مصرف می‌کنند.

3. امنیت و حریم خصوصی (Security and Privacy)

• مشکل: هر دستگاه IoT به شبکه متصل است و ممکن است در معرض حملات سایبری قرار گیرد. در حالی که بلاک‌چین از امنیت بالایی برخوردار است، اطمینان از حفظ حریم خصوصی داده‌ها در برابر دسترسی‌های غیرمجاز همچنان یک چالش است.
• راه‌حل‌های احتمالی: استفاده از تکنیک‌های رمزنگاری پیچیده و الگوریتم‌های حفظ حریم خصوصی مانند Zero-knowledge proofs و همچنین طراحی مکانیزم‌های دسترسی پیشرفته.

4. مدیریت کلیدها و شناسایی دستگاه‌ها (Key Management and Device Identification)

• مشکل: برای اتصال دستگاه‌های IoT به بلاک‌چین، لازم است که این دستگاه‌ها هویت قابل تایید و کلیدهای رمزنگاری امن داشته باشند. این فرآیند ممکن است پیچیده و پرهزینه باشد.
• راه‌حل‌های احتمالی: استفاده از پروتکل‌های استاندارد برای مدیریت هویت و کلیدها و همچنین استفاده از دستگاه‌های امن مانند ماژول‌های امنیتی سخت‌افزاری (HSM) برای محافظت از کلیدهای رمزنگاری.

5. اتصال و تعامل بین دستگاه‌ها (Interoperability)

• مشکل: دستگاه‌های مختلف IoT از پروتکل‌ها و استانداردهای مختلفی استفاده می‌کنند. این باعث می‌شود که یکپارچه‌سازی و تعامل میان دستگاه‌ها در یک شبکه بلاک‌چین مشکل‌ساز باشد.
• راه‌حل‌های احتمالی: ایجاد استانداردهای بین‌المللی برای پروتکل‌های IoT و طراحی بلاک‌چین‌های باز و تطبیق‌پذیر با این استانداردها.

6. قابلیت‌های محدود دستگاه‌ها (Limited Device Capabilities)

• مشکل: بسیاری از دستگاه‌های IoT از پردازش‌های محدود و قدرت ذخیره‌سازی کمی برخوردارند. این می‌تواند باعث مشکلاتی در ذخیره‌سازی داده‌ها در بلاک‌چین و یا پردازش تراکنش‌ها شود.
• راه‌حل‌های احتمالی: استفاده از پروتکل‌هایی که نیاز به پردازش و ذخیره‌سازی کم دارند یا انجام پردازش‌ها به صورت غیرمتمرکز در سرورهای دیگر (Edge Computing).

7. قانون‌گذاری و تطابق با مقررات (Regulation and Compliance)

• مشکل: استفاده از بلاک‌چین در پروژه‌های IoT ممکن است با چالش‌های قانونی و مقرراتی روبه‌رو شود، به خصوص در رابطه با داده‌های شخصی و نحوه ذخیره و مدیریت آنها.
• راه‌حل‌های احتمالی: هماهنگی با نهادهای نظارتی و رعایت قوانین حریم خصوصی مانند GDPR و استفاده از تکنیک‌های حفظ حریم خصوصی در بلاک‌چین.

8. پذیرش عمومی و تجاری (Adoption and Commercialization)

• مشکل: بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها هنوز از بلاک‌چین و اینترنت اشیا در مقیاس وسیع استفاده نمی‌کنند. مشکلاتی مانند هزینه بالا، پیچیدگی‌های پیاده‌سازی و شک و تردید درباره مزایای واقعی ممکن است باعث کندی در پذیرش این فناوری‌ها شود.
• راه‌حل‌های احتمالی: آموزش و آگاهی‌رسانی بیشتر درباره مزایای ترکیب بلاک‌چین و IoT، بهبود تجربیات کاربری، و توسعه کاربردهای عملی و ملموس.

ارزهای دیجیتال برتر مبتنی بر اینترنت اشیا

ارزهای دیجیتال مبتنی بر اینترنت اشیا (IoT) به منظور ارتقای قابلیت‌های شبکه‌های IoT طراحی شده‌اند و معمولاً برای تسهیل تبادل داده‌ها و انجام تراکنش‌ها در میان دستگاه‌های متصل به کار می‌روند. این ارزها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که می‌توانند در تعاملات سریع و بدون نیاز به واسطه‌ها در بسترهای IoT عمل کنند. در ادامه، چند مورد از ارزهای دیجیتال برتر مبتنی بر IoT را معرفی می‌کنم:

1. وی چین (VET)

• هدف: وی چین یک پلتفرم بلاک‌چینی است که با هدف بهبود و تسهیل مدیریت زنجیره تأمین و توزیع داده‌ها در صنایع مختلف مانند خودروسازی، کشاورزی، و محصولات مصرفی طراحی شده است. وی چین از فناوری بلاک‌چین برای ردیابی و تأیید محصولات و کالاها از مبدأ تا مقصد استفاده می‌کند.
• ویژگی‌ها:
  • تراکنش‌های سریع و ارزان: وی چین از دو توکن استفاده می‌کند، یکی برای تراکنش‌ها (VET) و دیگری برای مدیریت داده‌ها (VTHO).
  • تمرکز بر زنجیره تأمین: استفاده از فناوری بلاک‌چین و اینترنت اشیا برای ردیابی محصول، مدیریت موجودی و جلوگیری از تقلب در صنعت زنجیره تأمین.
  • قراردادهای هوشمند: مانند اتریوم، وی چین از قراردادهای هوشمند برای خودکارسازی فرآیندها در زنجیره تأمین استفاده می‌کند.
• استفاده‌ها: مدیریت زنجیره تأمین در صنایع مختلف مانند خودروسازی، کشاورزی، داروسازی، و کالاهای مصرفی.

2. آرتیفیشال سوپراینتلیجنس الاینس (ASI)

• هدف: آرتیفیشال سوپراینتلیجنس الاینس (ASI) یک پلتفرم بلاک‌چینی است که به توسعه و استفاده از هوش مصنوعی در شبکه‌های اینترنت اشیا می‌پردازد. این پروژه به دنبال ایجاد یک اکوسیستم برای همکاری و توسعه فناوری‌های AI و IoT است.
• ویژگی‌ها:
  • یکپارچگی با بلاک‌چین و AI: از ترکیب فناوری‌های بلاک‌چین و هوش مصنوعی برای ارتقای قابلیت‌های شبکه‌های IoT استفاده می‌کند.
  • تمرکز بر امنیت و شفافیت: هدف این پروژه تضمین شفافیت و امنیت در فرآیندهای تصمیم‌گیری هوش مصنوعی است.
  • استفاده از داده‌های توزیع‌شده: امکان دسترسی به داده‌های هوش مصنوعی به صورت توزیع‌شده از طریق بلاک‌چین فراهم می‌شود.
• استفاده‌ها: بهبود فرآیندهای هوش مصنوعی در صنایع مختلف مانند تولید، لجستیک، بهداشت و درمان، و تحلیل داده‌های IoT.

3. جسمی کوین (JASMY)

• هدف: جسمی کوین یک ارز دیجیتال مبتنی بر بلاک‌چین است که به طور خاص برای اینترنت اشیا طراحی شده است. این پروژه به دستگاه‌های IoT اجازه می‌دهد که به طور مستقیم داده‌ها را از طریق بلاک‌چین به اشتراک بگذارند و تراکنش‌های ایمن و مقرون به صرفه‌ای انجام دهند.
• ویژگی‌ها:
  • تمرکز بر حفظ حریم خصوصی: جسمی از رمزنگاری پیشرفته برای محافظت از داده‌های حساس کاربران و دستگاه‌ها استفاده می‌کند.
  • شبکه توزیع‌شده و غیرمتمرکز: این شبکه به دستگاه‌ها این امکان را می‌دهد که به طور مستقل و بدون نیاز به واسطه، به یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
  • مدیریت داده‌های IoT: قابلیت جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌های IoT در بستر بلاک‌چین.
• استفاده‌ها: مدیریت دستگاه‌های IoT در صنایع مختلف از جمله هوش مصنوعی، امنیت، حمل و نقل، و انرژی.

4. آیوتا (IOTA)

• هدف: آیوتا یک پلتفرم بلاک‌چین مبتنی بر Tangle است که برای دستگاه‌های IoT طراحی شده است. هدف آیوتا حذف هزینه‌های تراکنش و افزایش مقیاس‌پذیری شبکه‌ها در صنایع مختلف است.
• ویژگی‌ها:
  • استفاده از Tangle به جای بلاک‌چین: Tangle یک ساختار DAG (Directed Acyclic Graph) است که به جای بلوک‌ها از گره‌ها برای ذخیره اطلاعات استفاده می‌کند و این باعث افزایش سرعت و کاهش هزینه‌ها می‌شود.
  • مقیاس‌پذیری بی‌نهایت: برخلاف بلاک‌چین‌های سنتی که به ازای هر تراکنش نیاز به پردازش دارند، آیوتا با استفاده از Tangle قادر به پردازش همزمان تعداد زیادی تراکنش است.
  • عدم وجود هزینه تراکنش: آیوتا هزینه تراکنش ندارد که برای دستگاه‌های IoT که نیاز به تراکنش‌های میکرو دارند، بسیار مناسب است.
• استفاده‌ها: خودروهای خودران، شهرهای هوشمند، کشاورزی هوشمند، و صنعت انرژی.

5. هلیوم (HNT)

• هدف: هلیوم یک شبکه غیرمتمرکز برای اتصال دستگاه‌های IoT است که از فناوری LongFi استفاده می‌کند تا اتصال وایرلس کم‌مصرف برای دستگاه‌ها فراهم کند. این شبکه به دستگاه‌ها اجازه می‌دهد که داده‌ها را با مصرف انرژی کم به یکدیگر ارسال کنند.
• ویژگی‌ها:
  • شبکه LPWAN: هلیوم یک شبکه Low Power Wide Area Network (LPWAN) است که پوشش وسیعی را برای دستگاه‌های IoT با مصرف انرژی پایین فراهم می‌کند.
  • ماینینگ هلیوم: کاربران با راه‌اندازی دستگاه‌های هات‌اسپات می‌توانند به تقویت شبکه کمک کنند و در عوض HNT (توکن هلیوم) دریافت کنند.
  • اقتصاد مشارکتی: امکان کسب درآمد از طریق تأمین پوشش شبکه برای دستگاه‌های IoT.
• استفاده‌ها: اتصال دستگاه‌های IoT در شهرهای هوشمند، کشاورزی، مدیریت انرژی، و ردیابی دارایی‌ها.

6. آیوتکس (IOTX)

• هدف: آیوتکس یک پلتفرم بلاک‌چینی است که برای ایجاد ارتباطات امن و مقیاس‌پذیر بین دستگاه‌های IoT طراحی شده است. این پروژه بر اساس امنیت، مقیاس‌پذیری و حریم خصوصی بنا شده است.
• ویژگی‌ها:
  • پشتیبانی از قراردادهای هوشمند: آیوتکس قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند در دستگاه‌های IoT را فراهم می‌کند.
  • یکپارچگی با فناوری‌های جدید: این پلتفرم از فناوری‌هایی مانند Edge Computing برای پردازش داده‌ها و اجرای عملیات در نزدیکی دستگاه‌ها استفاده می‌کند.
  • حفظ حریم خصوصی: آیوتکس برای محافظت از داده‌های دستگاه‌ها از رمزنگاری‌های پیچیده و خصوصی‌سازی استفاده می‌کند.
• استفاده‌ها: خانه‌های هوشمند، خودروهای متصل، بهداشت و درمان، مدیریت منابع انرژی و صنایع تولیدی.

 

این ارزهای دیجیتال برای ارتقای تعاملات میان دستگاه‌های IoT و بهبود مقیاس‌پذیری، امنیت و کارایی شبکه‌های IoT طراحی شده‌اند. هر کدام از این پروژه‌ها در زمینه‌های مختلفی از جمله زنجیره تأمین، هوش مصنوعی، حفظ حریم خصوصی و مقیاس‌پذیری در حال توسعه هستند.

آینده اینترنت اشیا مبتنی بر بلاک چین

با وجود چالش‌هایی که در مسیر ادغام اینترنت اشیا (IoT) و بلاک چین قرار دارد، گزارش‌های تحلیلی منتشر شده از جمله گزارش اخیر MarketsandMarkets، نشان‌دهنده یک روند مثبت و رو به رشد در این زمینه هستند. به ویژه، این گزارش پیش‌بینی می‌کند که اندازه بازار جهانی بلاک چین در اینترنت اشیا از ۲۵۸ میلیون دلار در سال ۲۰۲۰ به بیش از ۲,۴۰۹ میلیون دلار در سال ۲۰۲۶ خواهد رسید. این بدان معناست که در این دوره زمانی، نرخ رشد سالانه مرکب (CAGR) به ۴۵.۱ درصد خواهد رسید، که گواهی بر اهمیت فزاینده این ترکیب برای آینده فناوری است.

راه‌حل‌های نوظهور برای حل مشکل مقیاس‌پذیری

یکی از بزرگترین چالش‌ها در زمینه ترکیب بلاک چین با اینترنت اشیا، مقیاس‌پذیری است. این مشکل به این دلیل است که بلاک چین‌ها به طور معمول برای پردازش تعداد بالای تراکنش‌ها و دستگاه‌های متصل به هم به منابع زیادی نیاز دارند. خوشبختانه، فناوری‌های نوظهور مانند شاردینگ و مکانیزم‌های اجماع کارآمدتر، راه‌حل‌های امیدبخشی برای این معضل به شمار می‌آیند. شاردینگ به فرایند تقسیم یک بلاک چین به بخش‌های کوچک‌تر و قابل مدیریت‌تر اشاره دارد، که می‌تواند به صورت مؤثر تعداد تراکنش‌ها را مدیریت کند.

به عنوان نمونه، اتریوم ۲.۰ که در حال توسعه است، با هدف بهبود مقیاس‌پذیری و افزایش سرعت پردازش تراکنش‌ها به کار می‌رود. این نسخه از اتریوم به جای استفاده از روش‌های قدیمی‌تر مانند اثبات کار (PoW) از مکانیزم اثبات سهام (PoS) استفاده خواهد کرد که هم زمان مصرف انرژی را کاهش می‌دهد و هم ظرفیت پردازش تراکنش‌ها را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. چنین پیشرفت‌هایی می‌توانند گامی اساسی در حل چالش مقیاس‌پذیری در اینترنت اشیا مبتنی بر بلاک چین بردارند.

پروتکل‌های نوآورانه برای امنیت بیشتر

امنیت یکی از مسائل کلیدی در اینترنت اشیاست، زیرا دستگاه‌ها و سنسورها معمولاً به اینترنت متصل هستند و می‌توانند هدف حملات سایبری قرار گیرند. برای رفع این نگرانی، فناوری بلاک چین می‌تواند به صورت مؤثر به ارتقای امنیت شبکه‌های IoT کمک کند. انتظار می‌رود با پیشرفت در این دو فناوری، پروتکل‌های امنیتی پیشرفته‌تر نیز توسعه یابند. این پروتکل‌ها شامل استفاده از روش‌های رمزنگاری پیشرفته و سخت‌افزارهای ایمن‌تر برای حفاظت از دستگاه‌های IoT خواهند بود.

رمزنگاری به عنوان یک لایه امنیتی اضافی، می‌تواند داده‌ها را از دسترسی‌های غیرمجاز محافظت کند و سخت‌افزارهای ایمن به حفظ یکپارچگی اطلاعات و جلوگیری از حملات فیزیکی کمک خواهند کرد. ترکیب این پروتکل‌ها با ساختار غیرمتمرکز بلاک چین، می‌تواند لایه امنیتی بسیار قوی‌تری نسبت به سیستم‌های متمرکز فعلی ایجاد کند.

بهبود کارایی و افزایش اتوماسیون

یکی از ویژگی‌های بارز بلاک چین، قابلیت استفاده از قراردادهای هوشمند است که به طور خودکار اجرا می‌شوند. این قراردادها می‌توانند به صورت اتوماتیک و بدون نیاز به دخالت انسان، فرایندهای مختلفی را در سیستم‌های اینترنت اشیا مدیریت کنند. این ویژگی باعث می‌شود که سیستم‌های IoT مبتنی بر بلاک چین از نظر کارایی و سرعت عملکرد به طور قابل توجهی بهبود یابند.

قراردادهای هوشمند می‌توانند به دستگاه‌ها دستور دهند تا در شرایط خاصی به طور خودکار عملیاتی انجام دهند، مانند ارسال داده‌ها یا تغییر تنظیمات دستگاه، و این عمل بدون نیاز به واسطه‌ها و مداخله انسانی انجام می‌شود. این امر منجر به افزایش بهره‌وری، کاهش خطاها و تسریع فرآیندهای اجرایی می‌شود، به ویژه در مواردی که نیاز به تصمیم‌گیری سریع و دقیق وجود دارد.

در نهایت، می‌توان گفت که ترکیب بلاک چین و اینترنت اشیا نه تنها به بهبود امنیت و مقیاس‌پذیری سیستم‌ها کمک می‌کند، بلکه باعث ارتقای کارایی و اتوماسیون فرایندها می‌شود. این تغییرات می‌تواند آینده‌ای نوآورانه برای دنیای دیجیتال رقم بزند، جایی که دستگاه‌ها و سیستم‌ها به صورت هوشمند و امن با یکدیگر تعامل می‌کنند.

جمع بندی

اینترنت اشیا (IoT) به عنوان یکی از تحولات بزرگ در دنیای فناوری، تأثیرات چشمگیری بر زندگی روزمره، کسب‌وکارها و صنایع مختلف خواهد داشت. این تکنولوژی با اتصال دستگاه‌ها و اشیاء به یکدیگر از طریق اینترنت، امکان جمع‌آوری و تبادل داده‌های دقیق و آنی را فراهم می‌آورد. از خانه‌های هوشمند گرفته تا کاربردهای صنعتی و پزشکی، اینترنت اشیا راه‌های جدیدی برای بهبود بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و ارتقای کیفیت زندگی ارائه می‌دهد. با این حال، چالش‌هایی همچون امنیت داده‌ها، حریم خصوصی و مدیریت حجم عظیم اطلاعات پیش روی این فناوری است که نیازمند توجه و تحقیق مستمر است. به طور کلی، اینترنت اشیا در مسیر تحول دیجیتال و هوشمندسازی جهانی نقش بی‌بدیلی خواهد داشت و به نظر می‌رسد در آینده نزدیک، حضور آن در تمام جنبه‌های زندگی ما اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.