🕒 زمان تقریبی مطالعه مطلب: 19 دقیقه

امروزه که ما در عصر تکنولوژی به سر می بریم، دیتا ها و اطلاعات در هر زمینه ای حرف اول را می زنند. روزانه مقدار بسیار زیادی از داده ها و اطلاعات در دنیای تکنولوژی تولید می شوند. اما در این میان نگهداری، ثبت و استفاده درست از این اطلاعات است که انسان را در جهت پیشرفت هدایت می کند. تکنولوژی بلاکچین را می توان یک تکنولوژی نو ظهور به شمار آورد. از این تکنولوژی به عنوان بزرگ ترین اختراع بشر بعد از اینترنت یاد می شود. بلاک چین به زبان فارسی به معنای زنجیره بلوکی ترجمه شده و شناخته می شود. این تکنولوژی ظرفیت ها و پتانسیل های بسیار زیادی از خودش نشان داده است و به بشر در رسیدن به اهدافش کمک های فراوانی می کند. اما بلاکچین چیست و از کجا آمده است؟

تعریف بلاکچین و کاربردهای آن بسیار ساده است، هر چند که برای تازه کاران ممکن است کمی پیچیده باشد. ما در این مقاله ارز دیجیتال قصد داریم به تعریف‌های ساده و توضیح مختصری درباره بلاک چین، ویژگی‌ها و کاربردهای آن شرح دهیم که برای تمامی افراد قابل فهم باشد.

فناوری بلاکچین چیست؟

ویدیو فناوری بلاک چین بخش اول

ویدیو فناوری بلاک چین بخش دوم

تاریخچه بلاکچین

اگر شما هم در دنیای ارز های دیجیتال فعالیت کرده باشید و یا به تازگی به این زمینه علاقه مند شده باشید، احتمالا نام بلاکچین را در کنار بیت کوین و سایر ارز های دیجیتال شنیده اید. در برخی مواقع آن قدر این نام ها در کنار یکدیگر می آیند که شاید فکر کنید بیت کوین و بلاک چین یکی هستند. البته این اشتباه کردن و آوردن نام بیت کوین و بلاک چین در کنار یکدیگر یک دلیل منطقی دارد. دلیل آن هم این است که تکنولوژی بلاک چین برای اولین بار و در سال 2009 به همراه بیت کوین معرفی شد.

بعد از این که بلاکچین در آن سال توسط بیت کوین معرفی و مورد استفاده گرفت، به مرور زمان ارز های دیجیتال دیگری هم پدید آمدند که با استفاده از این فناوری توانستند ارز دیجیتال خود را بر روی بستر بلاک چین راه اندازی کنند.

استفاده های دیگر

پس از آن که بلاکچین در چندین ارز دیجیتال مورد استفاده قرار گرفت و کم کم مختصصان با آن آشنا شدند، نوبت آن رسید تا این فناوری به حوزه های دیگر وارد شود. متخصصان دریافتند که این فناوری بسیار پرکاربرد تر از چیزی است که در ابتدا فکر می کردند. آن ها دریافتند که از این تکنولوژی می توان در زمینه های بسیاری استفاده کرد.

در حال حاضر بلاکچین های مختلفی با کاربرد های فراوان در حال استفاده هستند. هر کدام از این بلاک چین ها بسته به زمینه ای که در آن استفاده می شوند ویژگی های خاص خودشان را دارند.

مفهوم بلاکچین

بلاکچین از دو کلمه تشکیل شده است. کلمه بلاک (Block) که در فارسی هم به آن بلاک یا بلوک گفته می شود، و کلمه چین (Chain) که در زبان فارسی به آن زنجیره گفته می شود. همان طور که گفتیم این کلمه به صورت زنجیره بلوکی یا زنجیره ای از بلاک ها در زبان فارسی ترجمه و استفاده شده است. اما آیا تا به حال این سوال برایتان پیش آمده است که اصلا چرا به این تکنولوژی هم چین نامی اختصاص داده اند؟

ما در این بخش پاسخ این سوال را برایتان می گوییم. دلیل این که به این تکنولوژی، بلاکچین گفته می شود این است که اطلاعات در فناوری بلاک چین در یک سری از بلاک ها ذخیره می شود. حال این بلاک ها که شامل اطلاعات هستند، به صورت زنجیری به یکدیگر متصل شده اند. از این رو است که به این فناوری بلاک چین گفته می شود. این نام گذاری دقیقا مطابق با نوع کاربرد و فعالیت آن است.

بلاکچین به زبان ساده

اگر به طور کلی به این فناوری نگاه کنیم، بلاک چین یک سیستم ثبت اطلاعات و داده ها است.

تفاوت فناوری بلاکچین با سایر سیستم ها در این است که اطلاعات ذخیره شده بر روی شبکه بلاک چین، در میان تمام اعضای شبکه به اشتراک گذاشته می شود و با استفاده از قابلیت رمزنگاری امکان حذف و یا تغییر و دستکاری در اطلاعات را از بین می برد.

بیت کوین اولین کاربرد از این فناوری بود و از سیستم بلاک چین برای ثبت داده ها و اطلاعات تراکنش هایش استفاده می کرد. اگر بلاک چین را یک سیستم عامل در نظر بگیریم، بیت کوین یک نرم افزار بر روی این سیستم عامل است.

در بلاک های بلاک چین هر اطلاعاتی می تواند ثبت شود. از اطلاعات مربوط به یک جرم و جنایت تا اطلاعات مربوط به تراکنش های مالی انجام شده مانند بیت کوین. تمام این اطلاعات در بلاک ها ذخیره می شوند و به صورت زنجیره ای به دنبال هم ادامه می یابند.

تعریف بلاک چین

بلاک چین نوعی سیستم و یا برنامه است که در آن اطلاعات و گزارش‌ها ثبت و نگهداری می‌شود. تفاوت فناوری بلاک چین با سایر برنامه‌های مشابه این است که هر اطلاعاتی که در بلاک چین ثبت شود، میان تمامی اعضای شبکه به اشتراک گذاشته می‌شود. گفتنی است که حذف اطلاعات و محتویات ثبت شده در بلاک چین از طریق رمزنگاری امکان‌پذیر نیست. در نتیجه اولین کاربرد بلاک چین را می‌توان ثبت و حفظ اطلاعات کاربران دانست. اگر چنانچه بلاک چین را به عنوان یک سیستم عامل در نظر داشته باشیم، بیت کوین نرم افزاری است که بر روی این سیستم عامل اجرا می‌شود. از سوی دیگر سازمان‌ها و ارگان‌ها نیز به مقصود اهداف خاص و اجرایی خود می‌توانند دارای بلاک چین اختصاصی باشند که به آن بلاک چین سازمانی گفته می‌شود.

غیرمتمرکز

در مجموع این فناوری دیجیتال غیرمتمرکز است که از طریق توزیع داده‌های دیجیتالی به نوعی موجب ایجاد زیرساخت یک نوع اینترنت جدید می‌شود. در واقع می‌توان آن را شکل جدیدی از شبکه اینترنتی دانست که اطلاعات گوناگون در آن به صورت بلوک‌های زنجیره‌ای، دسته‌بندی می‌شوند. آنچه که بلاک چین را از ماهیت اینترنت متفاوت می‌کند، چگونگی و نحوه ذخیره سازی داده‌ها است. بدین ترتیب که ذخیره اطلاعات و تبادل آنها در شبکه اینترنت به صورت متمرکز و عادی است که حتی از سوی هکرها و کلاهبرداران نیز قابل ردیابی می‌باشد. اما اطلاعات منتقل شده و یا ذخیره شده در فناوری بلاک چین، امکان هیچ گونه نفوذ و یا دخالتی را به هیچ یک از نهادها و یا اشخاص حقیق و حقوقی را نمی‌دهد. در یک تعریف دیگر بلاک چین یک نوع پایگاه اطلاعات توزیع شده شناخته شده است.

بدین ترتیب داده‌هایی که به بلاک چین داده می‌شود، در فناوری بلاک‌چین ثبت و ذخیره شده و به عنوان یک پایگاه اطلاعات که در میان تمامی سیستم‌ها و برنامه‌ها توزیع شده است، نگهداری و محافظت می‌شود. قابل ذکر است که به دلیل آنکه هیچ ورژن متمرکزی اطلاعات وارد شده را کنترل نمی‌کند، و در مجموع یک فناوری غیر متمرکز است، امنیت و غیر قابل حذف و یا هک شدن اطلاعات از جمله ویژگی‌های بلاک چین به شمار می‌رود.

در بلاکچین حذف و تغییر اطلاعات نداریم

احتمالا می دانید که گفته می شود در تکنولوژی بلاکچین امکان تغییر و یا حذف کردن اطلاعات وجود ندارد. در این بخش می خواهیم ببینیم آیا واقعا همچین حرفی صحت دارد یا تنها یک حرف تبلیغاتی است. در پاسخ به این سوال که آیا می توان اطلاعات یک بلاک را تغییر یا خیر باید به شما بگوییم بله! می شود. اما این تغییر اطلاعات از چشم هیچ کس دور نمی ماند و برای این که این چنین تغییری در شبکه ثبت شود باید تمام اعضا آن را بپذیرند، در غیر این صورت تغییر صورت نمی گیرد.

اجازه دهید با یک مثال این بخش را به شما توضیح دهیم. فرض کنید شما یک فایل موسیقی را در شبکه بلاکچین به اشتراک گذاشته اید و همه اعضای موجود در شبکه آن فایل را دارند. حال برای آن که بتوانید آن فایل موسیقی را تغییر داده و یا به کلی حذف کنید، باید تمام اعضای شبکه آن را قبول کنند. یعنی برای حذف آن فایل هیچ راهی ندارید به غیر از آن که به تک تک کامپیوتر های موجود در شبکه وارد شوید و آن فایل را حذف کنید. این کار شاید در مقیاس کوچک ممکن به نظر برسد، اما در مقیاس های بزرگ عملا امری غیر ممکن و نشدنی است.

مثال هایی برای درک بهتر مفهوم بلاکچین

در این بخش می خواهیم برای شما دو مثال را بیان کنیم که به شما در درک هرچه بهتر مفهوم بلاکچین کمک فراوانی خواهد کرد.

مثال اول

فرض کنید شما در یک جمع 100 نفره حضور دارید. حال برگه ای در دست شما وجود دارد که بر روی آن اطلاعات مختلفی نوشته شده است. شما آن برگه را بالا میگیرید و تمام افراد از آن عکس می گیرند. حال اگر شما در آن برگه تغییری ایجاد کنید و یا اصلا آن را به کلی از بین ببرید، این کار برای سایر افراد قابل قبول نیست، زیرا تمام آن افراد یک عکس از نسخه اصلی دارند. شما در صورتی می توانید به هدف خود برسید و تغییراتان را اعمال کنید که به موبایل تک تک افرادی که آن عکس را دارند وارد شوید و آن عکس را از گوشی آن ها حذف کنید.

این کار برای یک جمع صد نفری کاری بسیار سخت و شاید غیر ممکن است. حال کمی ذهنتان را باز تر کنید. افراد موجود در شبکه بلاکچین صد نفر نیستند، بلکه صد ها هزار نفر هستند که در تمام نقاط دنیا پخش شده اند. پس این کار عملا غیر ممکن است.

مثال دوم

هنگامی که شما در یک بانک حسابی را افتتاح می کنید، آن بانک اطلاعاتی از شما و حسابتان را در یک پایگاه داده بسیار وسیع ذخیره می کند. حال آیا برایتان این سوال پیش آمده است که چه کسانی به آن اطلاعات دسترسی دارند؟ پاسخ شما مشخص است: کارکنان آن موسسه و رئیس های آن.

اما این موضوع در بلاکچین این گونه نیست. در بلاک چین هیچ قدرتی وجود ندارد که بتواند به اطلاعات موجود در بلاک چین به صورت اختصاصی دسترسی داشته باشد. در بلاک چین همه چیز برای همگان قابل رویت است و همین موضوع است که این تکنولوژی را بسیار قابل اعتماد می کند. زیرا با این کار دیگر راه تقلب کردن وجود ندارد.

چگونگی کارکرد بلاک چین Blockchain

همانطور که از نامش پیداست، این واژه ترکیبی از دو کلمه بلوک و چین به معنای زنجیره تشکیل شده است که در واقع از نظر مفهومی به معنای زنجیره ای از بلوک‌ها است. در بلوک ها هر نوع اطلاعاتی را می‌توان ثبت و ذخیره کرد. اطلاعاتی مانند جرم و جنایت و یا مشخصات حساب‌ها جهت دارایی‌ها و ارزهای دیجیتالی نظیر بیت کوین. بدین ترتیب با قرارگیری اطلاعات به صورت زنجیره‌ای، بلاک چین ایجاد می‌شود.

قابل ذکر است که هر یک از بلاک‌ها دارنده هش هستند. هش را می‌توان زنجیره‌ای از کاراکترها با توابع خاص ریاضی تعریف کرد. بدین ترتیب هش را یک داده ثابت دانسته که سبب جلوگیری از هرگونه تقلب و یا تغییر داده‌ها و اطلاعات ذخیره شده در بلاک چین می‌شود. همچنین در بلاک چین علاوه بر آنکه هر یک از بلاک‌ها دارای هش هستند، هش بلاک قبلی را نیز با خود به همراه دارند. بنابراین، هش تابع قوانین خاص ریاضی است که سبب تغییر اطلاعات در بلاک می‌شود.

نود (Node) چیست؟

از آنجایی که اطلاعات و داده‌ها به طور زنجیره‌ای در کامپیوتر و یا سرور خاصی ثبت و ذخیره نمی‌شوند، هر سیستمی که به شبکه متصل باشد، نسخه‌ای از اطلاعات و داده‌ها را دریافت کرده و از طریق هر سیستمی که به شبکه متصل است، یک نسخه از بلاک چین را تهیه می‌کند به این فرایند نود گفته می‌شود. بدین ترتیب کاربران با اتصال به یک بلاک چین، یک نسخه و کپی از اطلاعات آن را دریافت می‌کنند. در نتیجه هیچ گونه تغییری در داده ها امکان پذیر نبوده مگر آنکه بالغ بر پنجاه درصد اطلاعات کامپیوتری به شبکه متصل باشد. به طور کلی فناوری بلاک چین را می‌توان مجموعه‌ای از هش گذاری، کد گذاری، رمز نگاری و توزیع جمعی دانست.

ساختار بلاک چین

بلاک چین با بایگانی و ذخیره اطلاعات ارتباط مستقیم دارد و می‌توان آن را از نظر فنی، فناوری دانست که اطلاعات بر آن بایگانی و ذخیره می شوند. شاید بتوان کارکرد آن را شبیه به کارکرد ویکی پدیا در نظر گرفت. از طریق بلاک چین، اشخاص بسیاری می توانند اطلاعات را به صورت بایگانی بر آن وارد کرده و کاربران نیز در کنترل به روز رسانی و ثبت داده ها و اطلاعات نقش داشته باشند. همانطور که به آن اشاره شد، ساختار بلاک چین بی شباهت به کارکرد ویکی پدیا نیست. بدین ترتیب بر اطلاعات ثبت شده بر ویکی پدیا نیز تنها یک فرد بر اطلاعات کنترل و نظارت نمی‌کند.

با این تفاسیر تفاوت‌هایی نیز بین این دو فناوری کاملا مشهود است، به طوریکه ویژگی‌های بلاک چین منحصر به فرد و بررسی‌هایی که بر آن صورت گرفته ، عمیق‌تر است. از نظر تشابه می‌توان هر دو را فرایندی در شبکه های توزیع شده یا همان اینترنت دانست که در پی آن ویکی پدیا به واسطه یک کلاینت سرور طراحی و در شبکه جهانی وب عرضه شده است. بدین ترتیب داده‌ها در ویکی پدیا بر روی سرور متمرکز ثبت شده و می‌توان اطلاعات را تغییر و یا حذف کرد که در بلاک چین این گونه تغییرات امکان‌پذیر نبوده و در واقع صاحبان اصلی اطلاعات همان کاربران شبکه هستند که در نتیجه اطلاعات وارد شده پاک نمی‌شوند.

انواع بلاک چین

بلاکچین ها در حالت کلی به دو دسته تقسیم می شوند. بلاک چین های عمومی و خصوصی.

بلاک چین عمومی

بلاکچین عمومی به شبکه ای گفته می شود که در آن تمام افراد می توانند به شبکه دسترسی داشته باشند و به شبکه آن وارد شوند. در این شبکه ها تمام افراد آزادند تا در صورت تمایل به آن وارد شوند. بلاک چین های بیت کوین، اتریوم و سایر ارز های دیجیتالی از نمونه های بلاک چین عمومی هستند.

بلاک چین خصوصی

در این نوع شبکه ها افرادی به عنوان سرویس دهنده و یا به اصطلاح گره های شبکه حضور دارند و آن ها هستند که به سایر افراد در شبکه اعتبار می بخشند. این شبکه ها در اختیار عموم قرار ندارد و برای آن که کسی بتواند به آن شبکه وارد شود و به عنوان گره فعالیت کند در ابتدا باید مورد بررسی و شناسایی سایر افراد شبکه قرار گیرد. برای مثال می توان به بلاک چین های شرکتی اشاره کرد که از آن ها برای پرداخت حقوق کارمندان و سایر امور مالی استفاده می شود.

بلاک چین انحصاری

برخی از شبکه های بلاکچین عمومی و خصوصی هستند که به صورت انحصاری فعالیت می کنند. نوع عمومی این شبکه ها به این صورت است که اطلاعات موجود در شبکه برای همه قابل مشاهده است اما تایید و ثبت اطلاعات در آن ها توسط افراد خاصی صورت می گیرد. در نمونه های خصوصی اطلاعات موجود در شبکه تنها برای افراد خاصی تایید و ثبت می شود و همچنین توسط افراد محدودی قابل مشاهده است.

بلاک چین از دیدگاه فنی

سیستم بلاک چین را می توان مانند یک بایگانی در نظر گرفت که اطلاعات و داده ها بر روی آن ذخیره می شوند. اگر از این نظر به بلاک چین نگاه کنید شاید خیلی تفاوتی با سایر پلتفرم های دیگر مشاهده نکنید. حتی می توان بلاک چین را با ویکیپدیا مقایسه کرد.

با استفاده کردن از یک شبکه بلاکچین، افراد بسیار زیادی می توانند اطلاعات مختلفی را در آن وارد کنند و بلاک چین آن اطلاعات را بایگانی می کند و در خود نگه می دارد. کاربران در یک شبکه بلاک چین می توانند بر روی نحوه به روز رسانی اطلاعات و چگونگی ثبت آن ها کنترل داشته باشند. این نوع کاربرد را می توان مانند ویکیپدیا دانست. در شبکه ویکیپدیا هم این سایر کاربران هستند که اطلاعات را وارد می کنند و مقالات موجود در آن از سوی یک ناشر منتشر نمی شود.

حال اگر کمی عمیق تر به ماجرا و فناوری بلاک چین نگاه کنیم، می توانیم متوجه تغییرات موجود شویم. با دقت کردن به این تفاوت ها به راحتی متوجه منحصر به فرد بودن فناوری بلاک چین می شوید.

شباهت ها و تفاوت ها

شبکه بلاکچین و ویکیپدیا هر دو بر روی شبکه های توزیع شده یعنی اینترنت اجرا می شوند. ویکیپدیا در شبکه جهانی وب یا همان WWW با استفاده کردن از یک مدل کلاینت سرور طراحی و اجرا شده است.

در شبکه ویکیپدیا، یک کاربر می تواند با اختیاراتی که در حساب کاربری خودش دارد در برخی از مقالات و یا همه آن ها تغییراتی را انجام دهد.

پس از آن، هر زمان که یک کاربر به سایت ویکیپدیا وارد شود و یک مقاله را باز کند، با نسخه به روز شده ی آن رو به رو می شود.

اما در این میان یک تفاوت اصلی وجود دارد. در ویکیپدیا در نهایت کنترل پایگاه داده همچنان در دست مدیران سایت است و تمام کنترل ها و دسترسی ها توسط یک مقام مرکزی کنترل می شود. اگر بخواهیم این موضوع را به طور دیگری توضیح دهیم باید بگوییم در این حالت مدیران سایت هر زمان که تصمیم بگیرند می توانند یک مقاله را به کلی از سایت حذف کنند.

اما در شبکه بلاک چین این کاربران هستند که مالک اصلی اطلاعات موجود در شبکه هستند و اطلاعات موجود بر روی شبکه امکان پاک شدن را ندارند.

کنترل داده متمرکز

اگر بخواهیم استحکام دیجیتالی ویکیپدیا را به سازمان های دیگر تشبیه کنیم، می توانید آن را به امنیت پایگاه داده های متمرکز مانند دولت ها، بانک ها و یا شرکت ها و موسسات بیمه تشبیه کرد. در یک پایگاه داده متمرکز، کنترل کامل شبکه در دست مدیران آن سازمان است. مدیران یک سایت به تمام اطلاعات موجود در پایگاه داده خود دسترسی دارند و می توانند هر زمان که خواستند در آن ها تغییر ایجاد کنند و یا آن ها را به کلی حذف کنند.

اما در شبکه بلاک چین پایگاه داده به صورت توزیع شده کار می کند. این نوع توزیع اساسا یک پشتوانه دیجیتالی کاملا متفاوت از سیستم های متمرکز ایحاد می کند. این غیر متمرکز بودن هم یکی دیگر از تفاوت های اصلی در میان سیستم بلاک چین با سایر سیستم ها است.

دیتابیس ویکیپدیا

دیتابیس ویکیپدیا بر روی یک یا چند سرور خاص و مشخص قرار دارد که اطلاعات و مقالات موجود در آن توسط کاربران ایجاد و یا ویرایش می شود. هر زمان که کاربری به ویکیپدیا مراجعه کند با آخرین و جدیدترین نسخه از مقالات رو به رو می شود.

در مورد بلاکچین اما کمی ماجرا متفاوت است. در بلاک چین نود ها در شبکه فعالیت می کنند و هر کدام از نود ها در شبکه یک گزارش مستقل ثبت می کنند. هر گزارش مستقل از سایر گزارش ها هست و در نهایت این گزارش ها به صورت مجموعه ای از گزارش های رسمی در شبکه ثبت می شوند.

بلاک چین چه کاربردهایی دارد؟

از جمله موفق‌ترین کاربردهای فناوری بلاک چین را می‌توان به ارزهای دیجیتال غیر متمرکز مانند بیت کوین اشاره کرد. برای نمونه با استفاده از بلاک چین دیگر امکان تقلب و یا تداخل در تراکنش‌های بیت کوین به وجود نمی‌آید. علاوه بر ایمنی خاطر در فضای کار ارزهای دیجیتال، برای ایجاد فضاهایی که مستلزم حفظ و ثبت اطلاعات است، نیز به کار می‌رود. از دیگر نمونه‌های کاربردی بلاک چین، ایجاد امنیت و عدم تقلب در انتخابات الکترونیکی است. بدین ترتیب با استفاده از فناوری بلاک چین می‌توان تا حد بسیار زیاد از تقلب و موارد اینچنینی جلوگیری کرد.

از دیگر کاربردهای بلاک چین در صنعت حمل و نقل است که تولید کنندگان فرایندی را ایجاد کردند که اطلاعات و مشخصات کالا و محصولات تا رسیدن به دست مشتری حفظ و ثبت می‌شود که به نوعی تضمین کننده کیفیت و امنیت کالاها و محصولات است که اعتماد مشتریان را به خود جلب می‌کند. از سوی دیگر با استفاده از فناوری بلاک چین می‌توان دارایی‌های نقدی خود را به ارزهای دیجیتال تبدیل کرد و آن را به صورت یک دارایی قابل انتقال ایجاد کرد. با توجه به غیرمتمرکز بودن این فناوری، هنوز در سطح گسترده شناخته نشده و مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

همچنان همانگونه که شاهد هستیم برای انجام بسیاری از امور به سازمان‌ها و نهادها مراجعه می‌کنیم اما با این‌حال بایستی به این نمونه‌هایی هم توجه کنیم که در مقابل با توجه به توسعه فناوری مانند اینترنت و یا هوش مصنوعی بسیاری از امورات کاری و اقتصادی از این شیوه انجام شده و می‌توان به کاربردهای بیش از پیش فناوری بلاک چین نگاه خوشبینانه‌ای داشت. در مجموع بلاک چین قادر به ایجاد تحول در نظام اقتصادی و تبادلات مالی در جهان است که اگر با جزئیات، ویژگی‌ها و چگونگی کارکردهای آن آشنا شویم، تحولات بسیاری را شاهد خواهیم بود.

کاربردهای بلاک چین عبارتند از؛

• عدم امکان تقلب و تداخل در تراکنش ارزهای دیجیتالی نظیر بیت کوین
• ثبت و نگهداری اطلاعات و داده‌ها
• نقش فرایند بلاک چین در صنعت حمل و نقل و ارسال کالا و محصولات
• امکان تبدیل دارایی‌ها به ارزهای دیجیتالی و سهولت در انتقال آنها
• ثبت اطلاعات ضروری مانند معاملات بورس، انواع حسابرسی‌ها
• مورد استفاده سازمان‌ها و ارگان‌ها تحت عنوان بلاک چین سازمانی و همچنین مورد استفاده شرکت‌های فناوری محور
• نقش بلاک چین بر ارتقاء نظام اقتصادی و تبادلات مالی

ضرورت فناوری بلاک چین

بلاک چین یک نوع سیستم کاربردی به منظور ذخیره و پردازش اطلاعات ضروری نظیر اطلاعات مرتبط با حساب بانکی، رای گیری در انتخابات الکترونیکی، معاملات بورس، ارزهای دیجیتال و نظایر اینها با استفاده از مجموعه‌ای از کامپیوترها اعمال می‌شود. گفتنی است که طول عمر این فناوری مانند اینترنت بوده و در واقع سیستمی از پیش ساخته است که می‌توان از طریق آن پیشرفت‌های قابل توجهی را در زمینه امنیت ارزهای دیجیتال و نظام مالی و پولی جهان شاهد بود.

تاثیر بلاک چین در عصر جدید

اصلی ترین موضوعی که در مورد بلاک چین وجود دارد، موضوع اعتماد است. امروزه این اعتماد به کمک واسطه ها بر قرار می شود. واسطه هایی مانند بانک ها و دولت ها و یا کمپانی های بزرگی مانند گوگل و فیسبوک.

در دنیای کسب و کار، بسیاری از بزرگ ترین شرکت ها و یا ثروتمند ترین کمپانی ها از تبدیل شدن به یک واسطه پدید آمده اند. این واسطه ها یک تراکنش و یا معامله را به سرانجام می رسانند و سپس کمیسیون خود را از روی آن بر می دارند. چنین واسطه هایی واقعا کاربزرگی انجام می دهند و مشکلات بسیاری را حل می کنند، اما آن ها هم بدون مشکل نیستند. این واسطه ها هزینه بر هستند و سرعت انجام کار ها را پایین می آورند.

هر چیزی که مرکزیت داشته باشد در معرض خطر قرار دارد و آسیب پذیر است. اما بالاتر از همه ی این ها، این واسطه ها بابت کاری که انجام می دهند سود ناهمگامی بر می دارند. به زبان ساده تر، این واسطه ها بابت انجام یک کار کوچک، پول زیادی بدست می آورند. بهترین کالایی که این واسطه ها دارند «اعتماد» است. اعتمادی که بر روی این تصور شکل گرفته است که این شرکت ها همیشه وجود خواهند داشت.

اعتماد در بلاک چین

در فناوری بلاکچین به شکل دیگری به موضوع اعتماد نگاه می شود. این سیستم غیر متمرکز است و توسط عموم جامعه اداره می شود. در نتیجه امکان دسترسی به آن و تغییر اطلاعات در آن وجود ندارد. چنین موضوعی است که باعث می شود این فناوری واقعا ارزشمند باشد. موضوع اعتماد در فناوری بلاک چین آن قدر بزرگ است که مجله اکونومیست به آن لقب «ماشین اعتماد» را داده است و وال استریت ژورنال نیز به آن «دموکراسی اعتماد» می گوید.

این صورت از اعتماد باعث به وجود آمدن یک واحد پولی جدید، یک سیستم ثبت رای عادلانه، سیستم ثبت مدارک مطمئن و بسیاری چیز های دیگر می شود. مواردی که بدون پرداخت هیچ گونه هزینه ای با بالاترین میزان امنیت انجام می شوند.

نسل دوم اینترنت

دان تپسکات، نویسنده و متفکر در زمینه تکنولوژی و اقتصاد دیجیتال به بلاک چین عنوان نسل دوم اینترنت را داده است. دلیل این نام گذاری خود را هم این گونه اعلام می کند که اکنون شاهد تکامل از اینترنت اطلاعات به اینترنت ارزش ها هستیم. از آن جا که این فناوری می تواند میان معاملات قرار بگیرد و کارمزدی هم بابت آن دریافت نکند، پس همه گیر شدن آن می تواند برای کمپانی های بزرگی که واسطه هستند مشکلات فراوانی درست کند.

تپسکات در این باره می گوید: «فناوری بلاک چین قرار است تاثیر بسیار زیاد و عمیقی بر روی کسب و کار ها در سراسر دنیا بگذارد.» این تاثیر فراوان صرفا مخصوص کسب و کار های قدیمی نمی باشد. تپسکات می گوید حتی کسب و کار هایی که عمر به وجود آمدن آن ها به پنج سال پیش می رسد هم دچار دگرگونی فراوانی خواهند شد.

اوبر Uber

برای مثال اپلیکیشن اوبر را در نظر بگیرید. (برای کسانی که نمی دانند: اوبر یک سرویس مسافربری است که اسنپ و تپسی از روی آن ساخته شده اند) اوبر یک واسطه است و کار آن این است که پول را از مسافر می گیرد و به راننده پرداخت می کند. در ازای این کار هم تنها کاری که انجام می دهد این است که برای مسافری که در خیابان مانده است که ماشین پیدا می کند.

حال اوبر تمام اطلاعات مربوط به مسافر و راننده هایش را دارد از جمله اطلاعات حساب و نوع پرداخت آن ها. در آینده ای نه چندان دور، تمام این اطلاعات بر روی بستر بلاک چین ذخیره می شود، بدون آن که اطلاعاتی در دسترس کسی قرار بگیرد.

چرا بلاک چین برای بانک ها جذاب است؟

موسسات و شرکت های مالی، کمپانی هایی هستند که به بلاکچین به عنوان وسیله ای برای افزایش موفقیت های خودشان نگاه می کنند. آن ها می توانند در حالی که تمام سامانه های مورد استفاده‌شان با شرکت های دیگر هماهنگ است، داده های مربوط به موجودی و دارایی های خود را به صورت کاملا رمزنگاری شده و امن، تولید و نگهداری کنند.

البته بانک ها و تمام موسسات مالی که از بلاک چین استفاده می کنند باید یک اصل را بپذیرند و آن هم خطر کاهش قدرت در بازار تبادلات ارزی است. در حال حاضر بانک ها به عنوان مجریان اصلی بازار تبادلات ارزی شناخته می شوند. اما فناوری بلاک چین و بیت کوین در این میان خلا بزرگی را ایجاد کرده است. البته با استفاده از بلاک چین هزینه های زیر ساخت پایین خواهد آمد.

بر اساس پیش بینی های انجام شده توسط مقامات بانک انگلیسی سانتادر، فناوری بلاک چین تا سال 2022 می تواند به صورت سالانه هزینه ای معادل 20 میلیارد دلار را به عنوان ذخیره بانکی برای بانک ها فراهم کند.

آینده بلاک چین

همان طور که گفتیم این فناوری مدت زیادی نیست که از عرضه عمومی آن می گذرد و هنوز در حال پیشرفت و ارتقا قرار دارد. با توجه به پتانسیل بالایی که در این تکنولوژی وجود دارد می توان پیش بینی کرد که در آینده ای نه چندان دور در بسیاری از ابعاد زندگی روزمره خود با آن رو به رو خواهیم شد. قابلیت هایی که این تکنولوژی اکنون از آن ها بهره می برد و بسیار محبوب شده اند عبارت اند از تمرکز زدایی، شفافیت، امنیت و سرعت.

ارز های دیجیتال

آیا برایتان این سوال پیش آمده است که چرا ارز های دیجیتال موفق شده اند به این سرعت انقدر محبوب شوند؟ جواب این سوال واضح است. چون دیگر لازم نیست مردم اموال خودشان را در بانک ها و موسسات مالی نگهداری کنند. با وجود ارز های دیجیتال مردم به طور کامل مدیریت اموالشان را بر عهده دارند. ارز های دیجیتال به نوعی واسطه ها را تا حدی حذف کرده اند.

از طرف دیگر استفاده از ارز های دیجیتال این قابلیت را در بر دارد که اموال شما به دلایل سیاسی ارزششان تغییر نمی کند و در واقع ارز های دیجیتال ارزش دارایی شما را حفظ می کنند.

به عنوان مثال تحریم های مالی دیگر تاثیری بر روی دارایی های دیجیتال ندارد و ارزش دارایی شما در صورت پایین آمدن ارزش پول ملی کاهش نمی یابد.

این تنها قسمتی از کاربرد های بلاکچین در زمینه ارزی است. این فناوری هنوز راه بسیار زیادی را در پیش دارد و زمینه های بسیار زیادی برای آن به وجود خواهد آمد.

نظر بزرگان درباره فناوری بلاک چین

ویتالیک بوترین (بنیان گذار اتریوم)

بلاک چین می تواند مشکل دست کاری و سوء استفاده از اطلاعات را بر طرف کند. هنگامی که با افرادی در غرب درباره سوء استفاده از اطلاعاتشان صحبت می کنم، آن ها این موضوع را رد می کنند و می گویند کاملا به بانک، گوگل و فیسبوک اعتماد دارند و اصلا فکر نمی کنند که این شرکت ها از اطلاعات آن ها سوء استفاده می کنند. اما وقتی با مردم سایر نقاط دنیا مثل هند، آفریقا، روسیه و مردم اروپای شرقی صحبت می کنم، آن ها این طور فکر نمی کنند.

بلاک چین فقط مخصوص کشور های ثروتمند نیست، بلکه فرصتی است برای کشور هایی که هنوز به ثروت بالایی دست پیدا نکرده اند.

مایکاح وینکلسپکت (موسس و مدیر کموانی آمریکایی جم)

بلاک چین می تواند یک پایگاه داده، یک پروتکل و یا یک نرم افزار باشد. هنگامی که در بلاک چین اطلاعات ذخیره شوند، دیگر امکان تغییر و دست کاری در آن ها وجود ندارد. این گونه طراحی باعث می شود که بلاک چین بتواند یک سابقه تاریخی دائم را ایجاد کند.

آجای ویج (معاون مدیر و رئیس بخش خدمات مالی کمپانی اینفوسیس)

بلاک چین برای این طراحی شد تا بتواند جلوی کلاهبرداری در معاملات را بگیرد. این فناوری یک پایگاه داده توزیع شده است که در آن هر کسی می تواند اعتبار معاملات انجام شده را بررسی نماید.

جوزف لوبینپ (یکی از بنیان گذاران اتریوم)

بلاک چین در مدت 10 تا 20 سال آینده، تمام اقتصاد جهان را فرا خواهد گرفت.

جمع بندی

بلاک چین یک نوع فناوری است که برای حفظ، نگهداری و ثبت اطلاعات به کار برده می‌شود. اطلاعات وارد شده به این فرایند نه تنها به هیچ عنوان حذف نمی‌شود، بلکه ایجاد تغییر نیز در آن امکان پذیر نیست. هر یک از بلاک‌ها دارنده هش هستند. هش به عنوان یک داده ثابت سبب جلوگیری از هر گونه تقلب در امورات کاری و یا مالی می‌شود. به طور کلی فناوری بلاک چین بر روی یک سرور خاص انجام نشده و بایستی بر روی تمام کامپیوترهایی که متصل به شبکه هستند، اعمال شود.

بدین ترتیب با استفاده از رمزنگاری، گزارشات و اطلاعات ثبت شده به هیچ عنوان حذف و یا هک نمی‌شوند. بلاک چین را می‌توان یک ایده غیرمتمرکز خواند. از جمله کارکردهای آن می‌توان به ثبت معاملات بورس در آن وثبت انواع حسابرسی‌ها اشاره کرد. همچنین ارزهای دیجیتالی غیرمتمرکز نظیر بیت کوین را می‌توان از جمله موفق‌ترین کاربردهای این فناوری دانست. بدین ترتیب که ارزهای دیجیتالی نظیر بیت کوین با استفاده از فناوری بلاک چین، پایگاه داده‌ها که موجب ثبت معاملات می‌شود، را مدیریت می‌کند.

منابع

صفحه بلاکچین در ویکیپدیا

https://en.wikipedia.org/wiki/Blockchain

صفحه بلاکچین در آی بی ام

https://www.ibm.com/topics/blockchain

صفحه بلاکچین در آمازون

https://aws.amazon.com/what-is/blockchain

صفحه بلاکچین در بایننس

https://academy.binance.com/en/articles/what-is-blockchain-and-how-does-it-work