Omid Fadavi

طرح هرمی چیست و چه تفاوتی با طرح پانزی دارد؟

🕒 زمان تقریبی مطالعه مطلب: 11 دقیقه

طرح هرمی

طرح هرمی یا ترفند هرمی Pyramid scheme به گونه ای از مشاغل گفته می شود که پایداری ندارد. در طرح هرمی اعضا به خاطر رشد شبکه یا عضو گیری شبکه کسب درآمد دارند. طراحان این ترفند شرکتی صوری ایجاد می کنند و افراد بی اطلاع را تشویق می کنند که با پرداخت مبلغی به عضویت این مجموعه درآیند. سپس از آنها می خواهند با تشویق دیگر افراد، اشخاصی را به عنوان زیرمجموعه خود به عضویت این شرکت درآورند. افراد قدیمی می توانند از حق عضویت افراد جدید درآمد داشته باشند و هرچه تعداد مشتریان بیشتر شود، سود آنها تا چند برابر رشد خواهد کرد. بعضی از انواع طرح هرمی به خاطر عضو شدن افرادی با واسطه به مجموعه نیز به اعضای خود دستمزد می دهند ولی در بیشتر این طرح ‌ها، شخص ‌باید حداقل دو نفر را به صورت مستقیم برای عضویت در این شرکت معرفی نماید.
در طرح هرمی، گردانندگان و طراحان این ترفندها از رشد تصاعدی شبکه بازاریابی سوءاستفاده کرده و با درآوردن پول از دست گروهی و ریختن بخشی از آن در جیب گروهی دیگر، خودشان درآمدهای زیاد تا نجومی به دست می آورند که در ادامه این مطلب کلاهبرداری های ارز دیجیتال راه های پیشگیری از آن توضیح داده می شود.

چرا این ترفند به نام طرح هرمی نام گذاری شده است؟

ساختار شبکه ای طرح هرمی به این صورت است که اعضای آن در سطوح پایین افزایش می یابد و به همین دلیل شبکه اعضا به شکل یک هرم متصور می شود. نوع ساده این شبکه نوع باینری یا دودویی آن است که اگر شکل گیری آن با یک عضو آغاز شود و هر نفر دو نفر دیگر را معرفی کند، پس از طی ده لایه، اعضای آن به بیش از هزار نفر می رسد.
تعداد اعضای این مجموعه تا جایی رشد می کند که محدودیت افراد علاقمند عضو نشده، باعث گردد الحاق عضو جدید ناممکن گردد. در چنین شرایطی تعداد بسیار زیادی از اعضا، که ممکن است تا نود درصد کل جمعیت هم باشد، در سطوح پایینی قرار می گیرند و اینها همانهایی هستند که سرمایه شان را از دست می دهند و فقط طراح شرکت و درصد کمی از اعضای سطوح بالا، به پول مطلوب خود می رسند.
قسمت گیج کننده آن است که طراح طرح هرمی طبق قوانین شرکت عمل کرده‌ و ممکن است حتی از لحاظ قانونی با مشکلی مواجه نگردند.

طرح هرمی

ساختار هرمی چیست و چه تفاوتی با طرح هرمی دارد؟

بیشتر سازمان ها و شرکت های معتبر از ساختار هرمی برخوردار هستند که با طرح هرمی فرق دارد. رئیس یک شرکت در راس سازمان هرمی است که با مدیران ارشد خود دارای ارتباط مستقیم می باشد. مدیران ارشد با مدیران میانی در ارتباط هستند و مدیران میانی با سرپرستان دپارتمان ها و آنها نیز با اعضای دپارتمان خود در ارتباط می باشند. به همین منوال هرچه به سمت سطح پایین هرم نزدیک شویم، تعداد پرسنل شرکت افزایش پیدا می کند تا جایی که در کف هرم عادی ترین پرسنل شرکت جای می گیرند.
ملاحظه کردید که بزرگترین و معتبر ترین شرکت های تجاری و ارگان های اجتماعی هم فرم هرمی دارند که در این هرم شخص رئیس در قله هرم قرار دارد و دیگر اعضاء سازمان، در لایه های بعدی هرم قرار می گیرند. پس پایین ترین سطح هرم دارای بیشترین تعداد اعضاء می شود.
حتی می توان مدعی شد که اساس پایداری هر کشور به توان طرح هرمی آن کشور بستگی دارد و هرچه طرح هرمی نیرومندتری در ارگان های اساسی کشور مثل موسسات دولتی، ارگان های تجاری و مراکز تحصیلی وجود داشته باشد، دولت پایدار تر و کشور موفق تر خواهد شد.
طبق بازنگری فوق به این نکته می رسیم که نباید ظاهر یک ساختار را مبنای قضاوت قرار داد. دیدید که بیشتر سازمان های تجاری و اجتماعی بایستی از طرح هرمی برخوردار باشند.
در تفاوت بین ساختار هرمی در سازمان‌ها و ترفندهای هرمی شباهت هایی می بینیم ولی شاخص ترین تفاوت بین آنها در حوزه کاربردی و عملیاتی آنها می باشد. یعنی روش کسب درآمد است که بین این دو ساختار با هم فرق دارد. برای آنکه مشخص شود عملکرد یک شرکت واقعی است و اینکه ترفند هرمی هست یا نه، بهتر است سؤالات زیر را مطرح کنیم:

  • راه کسب درآمد افراد سازمان چگونه است؟ آیا فقط از راه عضوگیری درآمد به دست می آورد؟
  • آیا نتیجه فعالیت شرکت، فروش محصول یا خدمت واقعی به سطح پایینی هرم و مصرف کنندگان نهایی می باشد؟
  • جهت مشارکت در این بیزینس، شرکت کنندگان بایستی حق عضویت بالایی را پرداخت کنند؟
  • اگر شخصی بخواهد از این کسب و کار خارج شود آیا بند توافقنامه ای وجود دارد که شخص بتواند مبتنی بر آن بند، هزینه هایی که پرداخت کرده را باز پس گیرد؟

طرح هرمی

نحوه کار طرح هرمی چگونه است؟

با یک مثال ساده مفهوم یک طرح هرمی از نوع ترفند هرمی توضیح داده می شود. در نظر بگیرید شرکتی از یک نفر صد هزار تومان دریافت می کند. حال اگر این شخص، دو عضو جدید را ترغیب کند که به شرکت بپیوندند به شخص اول صد و پنجاه هزار تومان دستمزد پرداخت می کند. تصور کنید که این شرکت از دو نفر جدید، دویست هزار تومان دریافت می کند و به نفر اول صد و پنجاه هزار تومان در حکم دستمزد می دهد. در نهایت بدون آنکه کار به درد بخوری کرده باشد پنجاه هزار تومان درآمد داشته است.
در یک طرح هرمی همواره بیش از پنجاه درصد اعضاء تنها صد هزار تومان به عنوان حق عضویت پرداخت کرده ‌اند. با توسعه شبکه، تعداد افراد افزایش می یابد تا هنگامی که رشد هرمی شبکه به انتها برسد.
پس روش کار طرح هرمی آن است که شبکه با افزوده شدن اعضا جدید رشد می کنند و به خاطر اضافه شدن اعضا جدید به طرح، به افراد قبلی که زودتر در طرح وارد شده اند، پول داده می شود بدون اینکه به اعضا تازه وارد، محصول یا خدمت خاصی بفروشند.

طرح هرمی

طرح پانزی چیست و چگونه کار می کند؟

همراه با شبکه هایی با ترفند هرمی، سخن از نوع دیگری طرح های شبکه ای به نام طرح پانزی یا Ponzi scheme پیش می آید. طراحان طرح پانزی، جهت پیشبرد اهداف خود نیاز به پول افراد جدید و ناآگاهی دارند که وارد طرح می گردند، ولی سرمایه گذارها نمی دانند که درآمد آنها از طریق حق عضویت افراد جدید حاصل می شود.
به افراد شبکه پانزی گفته می شود که سرمایه گذاری آنها قانونی است. برخی طراحان شبکه های پانزی، سالها طرح خود را اداره می کنند. آنها اعضای طرح را متقاعد می کنند که سود حاصل از سرمایه گذاری آنها، از راه تجارت به دست می آید ولی در حقیقت این پولِ اعضای تازه وارد است که به اعضای قدیمی تر جهت فعالیت آنها داده می شود.

طرح های هرمی و پانزی چه تفاوتی دارند؟

طرح‌ پانزی و طرح‌ هرمی از نظر کلاهبرداری از مشترکین شباهت های زیادی دارند که در برخی موارد، افراد عادی این دو ترفند را یکسان می دانند. این روزها پای طرح هرمی و پانزی به حوزه ارزهای رمزنگاری و بلاکچین نیز باز شده است. به طور معمول هر سرمایه گذاری، ممکن است با ریسک همراه باشد ولی آنچه اغلب در مورد آن صحبت می شود، کم یا زیاد بودن مقدار ریسک می باشد. پس سرمایه گذاری بدون ریسک معنا ندارد ولی اگر شخصی ناخواسته وارد یک طرح هرمی یا طرح پانزی ‌گردد، سرمایه او با ریسک زیادی همراه خواهد بود. این طرح ‌ها در اغلب کشورهای دنیا غیر قانونی حساب می شوند. به هر حال این دو طرح کاملا یکسان نیستند و بعضی از ویژگی هایشان، بین این دو روش کلاهبرداری تمایز ایجاد می کند. برای شناخت تمایزها با ویژگی های طرح هرمی آشنا می شویم.

مشخصات طرح هرمی چیست؟

در طرح هرمی از اشخاص درخواست می شود که اعضای جدیدی را به سیستم معرفی کنند، و در صورت معرفی هر عضو جدید مبلغ کلانی به آنها پرداخت خواهند کرد. در طرح هرمی مجموعه ای از کالا یا خدمات به فروش می رسانند که بایستی به وسیله عضو جدید خریداری گردد تا بتوانند سود آن را به نفرات اولیه برسانند. برای فهم بهتر روند کار یک طرح هرمی در ادامه مثالی آورده می شود.
یک کلاهبردار مبتکر ترفند هرمی تعدادی لوازم آرایشی معمولی دارد. او با تبلیغات زیاد و به دروغ مدعی می شود که این لوازم آرایشی دارای خواص درمانی است و در صورت استفاده جوش های صورت را از بین می برد. به همین دلیل قیمت بالاتری روی لوازم آرایشی خود می گذارد. او فرد نامطلعی مانند ایکس را پیدا کرده و به او توصیه می کند که با پرداخت صد هزار تومان از این لوازم خریداری کند. اما این تازه، شروع ماجرا می باشد.
کلاهبردار هرمی به ایکس قول می دهد که میتواند با شرکت در این طرح ثروتمند شود. فقط لازم است پیشنهاد خرید لوازم آرایشی را به نزدیکانش بدهد. در صورت خرید از طرف دوستانش، به او سود داده می شود. اگر دوستان ایکس هم به نزدیکان خود خریداری از این طرح را پیشنهاد کنند، و ایشان هم خرید انجام دهند، بنابراین به صورت هرمی و تا چند لایه می تواند سود دریافت کند.
در این مثال کلاهبردار توانسته به راحتی محصولات معمولی خود را تا چندین برابر قیمت بازار بفروشد. اگر هم کسی خرید نکرد، نمی خواهد سودی هم پرداخت نماید. کلاهبردار هرمی از ایکس به عنوان یک ابزار تبلیغاتی برای فروش محصول معمولی و حتی بی ارزش خود استفاده کرده و از این تبلیغات سود تضمینی دریافت نموده است.

Pyramid Scheme

آینده طرح هرمی به کجا می رسد؟

برای آینده این طرح، دو سرنوشت می توان متصور شد:

  • تا هر زمان که اعضای جدیدی در طرح مشارکت کنند، طرح تداوم دارد و کلاهبردار به دادن سود به افراد ادامه می دهد چون توانسته کالای کم قیمت خود را گران تر به فروش رساند و از طرفی با دادن سود، مشتری جذب می کند. پس از آنکه دیگر افراد جدیدی جذب طرح نشدند، بنابراین افراد اولیه هم سودی دریافت نکرده و طرح هرمی، خود به خود از بین می رود.
  • پس از مدتی، طراح ترفند هرمی می‌تواند بدون دادن محصول و بدون هیچ اطلاعی با وجوهی که از مردم گرفته و به مبلغ زیادی رسیده است، متواری شود.

شباهت ها و تفاوت های طرح های پانزی و هرمی کدامند؟

برای شباهت های این دو طرح می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • افراد طراح این ترفندها با دادن وعده سودهای نجومی، مبلغ زیادی را از مردم ناآگاه می گیرند.
  • هر دو طرح جهت تداوم فعالیت خود، بایستی به طور مداوم اعضای جدیدی را به خود جذب نمایند.
  • به طور معمول این طرح ها محصولات یا خدماتی که ادعای ارائه آنها را دارند، واقعی نیست. اگر در برخی شرایط کالا یا خدمتی ارائه شود، فقط بهانه‌ای جهت دور کردن ذهن افراد درگیر در طرح از واقعیت طرح هرمی یا طرح پانزی می باشد.
  • طرح هرمی نیز مانند یک طرح پانزی سرانجام به شکست خواهد انجامید، زیرا هر دو به اعضای بیشتر و بیشتری، جهت تداوم روند نیاز دارند.

تعدادی از تفاوت های طرح های پانزی و هرمی در زیر آورده شده است:

  • طراح پانزی ادعای سرمایه گذاری پول در بازارهای مالی دارد ولی در طرح هرمی با فروش محصولات یا ارائه خدمات کم ارزش روبرو هستیم.
  • طرح پانزی ممکن است شبکه ای نباشد ولی طرح هرمی حتما به صورت شبکه ای فعالیت می کند، طرز کار آن به این صورت که اعضای اولیه، اعضای بعدی را به این طرح دعوت می کنند و سلسله مراتبی که به وجود می آید شبکه هرمی را شکل می دهد.
  • در طرح هرمی چون اساس بر دعوت اعضای جدید است، هر فرد شرکت کننده پیش از آنکه خود را در بالای هرم ببیند، حق العمل یا کمیسیون دریافت می نماید.
  • اساس طرح های هرمی بر پایه بازاریابی به صورت شبکه ای می باشد و مشترکین آن بایستی برای کسب پول، اشخاص دیگری را در طرح عضو نمایند. پس هر کدام از مشترکین پیش از انتقال دادن پول به سطح بالایی هرم، یک حق العمل یا کمیسیون دریافت می نماید.
  • طرح پانزی به طور کامل یک طرح کلاهبرداری می باشد و از لحاظ قانونی با مشکل مواجه است ولی ساختار طرح هرمی با آنکه مشکل دار است ولی می تواند از لحاظ قانونی قابل قبول هم باشد. البته پیشرفت ناپایدار طرح های هرمی، احتمال غیرقانونی شدن آن را بیشتر می‌کند.

Pyramid Scheme

طرح های هرمی بر اساس کریپتوکارنسی چگونه است؟

بعضی طرح ‌های هرمی و پانزی از ارزهای رمزنگاری برای رسیدن به اهداف کلاهبرداری خود استفاده می کنند. طرح Double Way Ethereum یک طرح هرمی است. مراحل آن عبارتند از:

  • جهت وارد شدن به طرح و عضویت در آن بایستی یک کد معرف وارد کرد.
  • در آغاز فعالیت لازم است 0.08 اتریوم به آدرس قرارداد هوشمندی که اعلام شده، ارسال نمود. در تاریخ 29 می 2021 قیمت ETH به 2682 دلار رسیده است که این مبلغ حدود 215 دلار می شود.
  • حال نوبت عضو گیری شده است. جهت کسب درآمد، بایستی حداقل یک نفر دیگر را وارد طرح نمایید و او شما را در حکم معرف خود اعلام نماید.
  • جهت دریافت سود، باید حداقل دو نفر را به زیر مجموعه خود اضافه نمایید. هر کدام از افراد 0.08 اتریوم برای طرح ارسال می کنند. حالا جمع مبلغ، یعنی 0.16 اتریوم، به ولِت دیجیتال شما واریز می‌شود.
  • در این مرحله باید برای کسب سود بیشتر، حساب خود در طرح را با پرداخت 0.16 ETH تا سطح دوم بالا ببرید، وگرنه نمی توانید در سطوح بالاتر فعالیت نمایید.

این روش کار، کاملا گویای طرح هرمی یا پانزی است، ولی باز هم بعضی ها فریب این ترفندها را خورده و به کار ادامه می دهند.

  • در ادامه اگر اعضا زیرمجموعه شما بتوانند هر یک 2 نفر و در کل 4 نفر را جذب کنند، 0.32 ETH دیگر به طرح وارد می شود که در میان اعضای زیر مجموعه شما تقسیم شده به هر شخص 0.16 اتریوم خواهد رسید.
  • حالا افراد جذب شده از طریق شما که عضو طرح شده اند بایستی اکانت یا حساب خود را با واریز 0.16 واحد اتریوم، تا سطح دو بالا ببرند. در کل با جمع آوری این پول ها، 0.32 اتریوم دیگر به حساب شما وارد می شود.
  • تا اینجا از نحوه کار سیستم مشاهده کردید که هیچگونه ارزش افزوده‌ای حاصل نشده و فعالیت این طرح فقط پول درآوردن از یک جیب و وارد کردن به جیب دیگری بوده است. یعنی پولی که از عضو شدن افراد تازه وارد به دست می آید و میان اعضا قدیمی تر تقسیم می گردد.
  • در نهایت طراح طرح هرمی که سرشاخه‌ مجموعه Double Way Ethereum است پول خوبی به دست آورده است. وقتی موجودی سه آدرس ولت طراح بررسی شد مشخص گردید توانسته 300 اتریوم کاسب شود.

Pyramid Scheme

آیا استخر استخراج ابری کینگ مانی طرح هرمی است؟

برخی بر این باورند که ارز King Money یکی دیگر از روش ‌های کلاهبرداری طرح هرمی است. دلایل آنها در ادامه آمده است:

  • وب سایت این ارز ادعا کرده که این ارز رمزنگاری جهت نقل و انتقال دارایی در صنعت Network marketing به وجود آمده است. در وایت پیپر کینگ مانی آمده است، تمرکز این کریپتوکارنسی بر روی بازاریابی شبکه ای می باشد و پروژه از طریق شرکت های نتورک مارکتینگ حمایت می گردد.
    روش بازاریابی شبکه ای از روش های طرح هرمی می باشد. در ادامه گفته شده ارز رمزنگاری KIM از طریق الگوریتم SHA-256 قابل ماینینگ بوده که همان روش استخراج بیت کوین است.
  • در بخش نقشه راه، صحبتی از اقدامات آینده این پروژه نیامده است، آینده دار بودن طرح مهمترین قسمت های یک پروژه است که تفاوت عمده طرح پانزی و طرح هرمی با پروژه های قانونی و تجاری است. زیرا آنها از پروژه های ناپایدار هستند.
  • نکته مبهم دیگر در مورد کینگ مانی، نامشخص بودن تیم توسعه دهنده آن است. شرایط کنونی در قیاس با سال 2008 که شخص ناشناسی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو بیت کوین را انتشار داد، فرق کرده است. در حال حاضر مردم به ارزی که توسط تیم ناشناسی انتشار یافته، اعتماد ندارند. آنها می خواهند مطمئن شوند که این پروژه در زمره طرح های پانزی و هرمی در قالب ارزهای رمز نگاری نمی باشد.

رتبه فعلی این ارز کریپتو در وب سایت CoinMarketCap در تاریخ 29 ماه می 2021 برابر 4309 بوده و قیمت هر واحد آن با نماد KIM برابر 306 دلار می باشد. این ارز جدید در سال 2018 انتشار یافته است.
البته قرار گرفتن کینگ مانی در فهرست ارزهای وب سایت CoinMarketCap به معنی اعتبار حتمی آن نمی باشد. گرچه اطلاعاتی درباره حجم مارکت و حجم کوین های KIM در گردش در وب سایت CoinMarketCap، آمده است ولی بهتر است اگر تمایل به سرمایه گذاری در این ارز را دارید با بررسی لازم و تحقیق کافی دست به کار شوید.

آموزش تکمیلی

برای آشنایی با سرفصل های آموزش های رایگان ارز دیجیتال می توانید به لینک زیر مراجعه کنید:

مشاهده دوره رایگان آموزش ارز دیجیتال

3/5 - (2 امتیاز)
ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.