Everipedia(IQ) چیست؟ +کاربردها و مزایای این ارز دیجیتال
دسترسی سریع به محتوای این مقاله
- 1 همه چیز درباره ارز دیجیتال اوری پدیا Everipedia(IQ) ؛ نسخه بلاک چینی ویکی پدیا
- 2 اِوْری پِدیا چیست؟
- 3 چرا اوری پدیا در بستر بلاک چین ایاس ساخته شده است و نه بلاک چین اتریوم؟
- 3.1 آیا نقش شما به عنوان مدیر ارشد فناوریِ اوری پدیا چالش برانگیزتر از نقشی است که شما به عنوان یکی از موسسین ویکی پدیا برعهده داشتید؟
- 3.2 چرا پلتفرم اوری پدیا بر روی بلاک چین ایاس به جای بلاک چین اتریوم عرضه شد؟ آیا اوری پدیا در آینده بر روی بلاک چین های دیگری نیز عرضه خواهد شد؟
- 3.3 بلاک چین برای یک دانشنامه مانند اوری پدیا در مقایسه با ویکی پدیا چه فوایدی را می تواند به ارمغان آورد؟
- 4 توکن های IQ:
- 5 تفاوت های اوری پدیا با ویکی پدیا
- 6 PredIQt: بازار پیش بینی
- 7 نحوه ی نگارش و ویرایش مقالات در اوری پدیا:
- 8 سوالات متداول
- 9 جمع بندی
همه چیز درباره ارز دیجیتال اوری پدیا Everipedia(IQ) ؛ نسخه بلاک چینی ویکی پدیا
قبل از اینکه بخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که Everipedia چیست، بیایید مشکلات کنونی را که در دانشنامه های آنلاینی نظیر ویکی پدیا وجود دارد، بررسی کنیم. مقالاتی که در ویکی پدیا منتشر شده است، توسط کاربرانی نوشته شده است که اغلب برای نوشتن چنین مقالاتی هیچگونه پاداشی دریافت نمی کنند و لذا افراد کمی تمایل دارند که مقاله بنویسند.
از دیگر مشکلاتی که در رابطه با چنین دانشنامه هایی ممکن است وجود دارد، امکان سانسور مطالب توسط دولت ها است. دولت ها به راحتی می توانند با ساخت یک اکانت در ویکی پدیا اقدام به تغییر اطلاعات موجود کنند. علاوه براین، دولت ها این توانایی را دارند که صفحات مختلف یک دانشنامه ی آنلاین را فیلتر کنند.
چنانچه شما جزء دنبال کنندگان مقالات دنیای بلاک چین باشید، به خوبی می دانید که هرکدام از بلاک چین ها و پلتفرم های غیرمتمرکز قرار است که مشکلات کنونی یک صنعت را حل کنند؛ به عنوان مثال می توان حل مشکلات صنعت ذخیره سازی توسط فایل کوین را نام برد. پلتفرمی که قادر است تا مشکلات کنونی دانشنامه های آنلاین را برطرف کند، Everipedia است.
در این مقاله به معرفی ارز دیجیتال Everipedia و تفاوت ها و ویژگی های منحصربه فرد آن با دانشنامه های فعلی نظیر ویکی پدیا خواهیم پرداخت.
اِوْری پِدیا چیست؟
اوری پدیا (Everipedia) را می توان یک دایرة المعارف یا دانشنامه ی (encyclopedia) آنلاین و بلاک چین محور درنظر گرفت. اوری پدیا که در اصل یک اپلیکیشن غیرمتمرکز (Decentralized Application) است را می توان یک فورک از ویکی پدیا در نظر گرفت. هدف این اپلیکیشن غیرمتمرکز (Dapp) تشویق کردن کاربران برای تولید محتوا (مقاله ی) بیشتر است. تشویق کاربران به واسطه ی توکن های اختصاصی اوری پدیا صورت می گیرد.
در اوری پدیا همه می توانند با در دست داشتن توکن، قوانین و مقرارات را به واسطه ی دموکراسی حاکم تصویت کنند، در سیاست گذاری های اوری پدیا رای دهند، مقاله بنویسند و یا یک مقاله را اصلاح کنند. اوری پدیا درست مانند ویکی پدیا قوانین و اصول ویکی (Wiki) را به کار بسته است. در یک وبگاه ویکی کاربران می توانند مقالات خود را آپلود کنند و یا مقاله ی خود یا دیگران را ویرایش یا حذف نمایند.
اوری پدیا در دسامبر سال 2014 به عنوان پروژه ی دانشجویی سام کاظمیان و تئودور فورسلیوس ساخته شد. اوری پدیا در حال حاظر متعلق به شرکت اوری پیدیا (Everipedia Inc.) است. بد نیست بدانید که نام اوری پدیا از ترکیب دو کلمه ی Everything و Encyclopedia شکل گرفته است که اولی به معنای همه چیز و دومی به معنای دایرة المعارف یا دانشنامه است.
در سال 2018 تعداد مقاله های اوری پدیا به انگلیسی به بیش از 8 میلیون رسید که البته اکثر آن ها از ویکی پدیای انگلیسی کپی شده بود. لازم بذکر است که رسیدن به عدد 8 میلیون مقاله به این معناست که اوری پدیا بزرگترین دانشنامه ی انگلیسی زبان در دنیاست. البته نباید فراموش کرد که با توجه به اینکه اکثر مقالات صرفاً کپی شده از ویکی پدیا هستند، مانند ویکی پدیا آپدیت نشده اند.
مدیر پروژه ی اوری پدیا در دسامبر سال 2017 بیان کرد که قصد دارد از فناوری بلاک چینِ پلتفرم ایاس (EOS) استفاده کند. بدین ترتیب اوری پدیا را دولت ها نمی توانند مانند وب سایت های دیگر فیلتر کنند. علاوه بر بلاک چین، اوری پدیا از اصول و پروتکل های شبکه های اجتماعی نیز استفاده می کند؛ اصولی نظیر ارتباط برقرار کردن یک سلبریتی (فرد معروف) با طرفدارانش از طریق قابلیت های یک شبکه ی اجتماعی.علاوه بر این، اوری پدیا می خواهد که درست مانند یک شبکه ی اجتماعی، هرکسی قادر باشد که یک صفحه با موضوع دلخواهش بسازد.
در اوایل آگوست سال 2018، انتقال اوری پدیا به بلاک چین ایاس با موفقیت انجام شد. به لطف قرارگرفتن اوری پدیا در بلاک چین ایاس، اوری پدیا به برترین اپلیکشن غیرمتمرکز در دنیا از نظر تعداد کاربر تبدیل شده است؛ اپلیکیشنی که هیچکس قادر به سانسور آن نیست.
اوری پدیا از چند جهت مورد انتقاد قرار گرفته است: فراهم کردن اطلاعات غلط در خصوص اخبار فوری و متمرکز بودن مقالات اوریجینالش بر موضوعات احساسی مانند یوتیوبرها (Youtubers).
تاریخچه
با توجه به توضیحات بالا اکنون شما می دانید که اوری پدیا (Everipedia) چیست. از دیگر مطالب که دانستن آن خالی از لطف نیست، دانستن تاریخچه ی ساخت اوری پدیا و دلایل پشت اسخت آن است. اوری پدیا به عنوان یک اپلیکیشن غیرمتمرکز شروع به کار نکرد بلکه سازندگان آن صرفاً قصد داشتند که یک دانشنامه ی آنلاین (متمرکز) عرضه کنند؛ دانشنامه ای که بهتر از ویکی پدیا باشد. همانطور که پیش تر هم گفته شد، اوری پدیا به عنوان یک پروژه ی کوچک توسط سام کاظمیان (Sam Kazemian) و تئودور فورسلیوس (Theodor Forselius) در خوابگاه تئودور فورسلیوس در دانشگاه کالیفرنیا مطرح شد. این دانشنامه در سال 2015 عرضه شد.
در زمستان سال 2015، تراویس موُر (Travis Moore) به عنوان یکی از سهامداران و بنیان گذاران وارد شرکت شد. پس از آن، مهبد مقدم (Mahbod Moghadam) نیز به عنوان یکی دیگر از موسسان شرکت اوری پدیا در جولای سال 2015 به عضویت هیئت مدیره درآمد.
در اکتبر سال 2015 جورج بیل (George Beall) و کریستین دسیگا (Christian Deciga) در طی یک کنفرانس در دانشگاه ایالتی پلی تکنیک به مؤسسین اوری پدیا معرفی شدند. پس از اینکه جورج بیل در ژانویه ی سال 2016 فناری تاچ تایلز (Touch Tiles) خود را فروخت، به عضویت هیئت موسسان درآمد. در دسامبر سال 2017 لری سنگر (Larry Sanger) که یکی از موسسین ویکی پدیا است، مدیر ارشد فناوری شرکت اوری پدیا شد، هرچند در اکتبر سال 2019 استعفا داد.
شرکت
مالک دانشنامه و اپلیکیشن غیرمتمرکز اوری پدیا شرکت انتفاعی Everipedia می باشد. مقر اصلی شرکت اوری پدیا در وست وود (Westwood) در شهر لس آنجلاس نزدیک به دانشگاه کالیفرنیا واقع شده است.
این وب سایت در حال حاضر خودش را «دانشنامه ی همه چیز» معرفی کرده است که کمی قبل تر، عنوان آن «دانشنامه ای برای همه» بود. در ژانویه ی سال 2017 شرکت 8 کارمند تمام وقت داشت که دوتای آن ها توسعه دهنده بودند. در فوریه ی سال 2018 این عدد به 18 رسید.
شرکت، سرمایه گذاری اولیه ی خود را در جولای سال 2015 از طریق شرکت سرمایه گذاری ماکر (Mucker Capital) بدست آورد. در ژانویه ی سال 2017 شرکت اوری پدیا حدود 700 هزار دلار افزایش سرمایه داشت که به وسیله ی سرمایه گذاران ناشناس صورت گرفت. در 8 فوریه ی سال 2008 شرکت بیان کرد که از طریق سرمایه یِ اکوسیستمِ ایاس که متعلق به شرکت گلکسی دیجیتال (Galaxy Digital) است، حدود 30 میلیون دلار افزایش سرمایه داشته است.
در سال 2016 وب سایت اوری پدیا بیشتر درآمدش را از طریق تبلیغات بدست آورد. در سال 2007 یک پیام در انتهای تمام مقالات بود؛ این پیام بیانگر وجود تبیلغات در اوری پدیا بود و صرفاً کلمه ی «تبلیغات» نوشته شده بود که بیانگر اسپانسرهای احتمالی بود. شرکت به دنبال راه های کسب درآمدی است که شامل تبلیغات یا اهدا کردن نباشد.
بلاک چین
اکنون که پاسخ به این پرسش که Everipedia چیست را یافته اید، لازم است که در رابطه با نحوه ی تحقق اهداف اوری پدیا نیز بیشتر بدانید. در 6 دسامبر سال 2017 شرکت اوری پدیا عنوان کرد که قصد دارد مقاله نویسی و ذخیره ی اطلاعات مقالات را به بلاک چین ایاس (EOS blockchain) منتقل کند. شرکت همچنین بیان کرد که تصمیم گرفته است که یک شبکه ی ویکیِ شخص به شخص (همتا به همتا یا Peer to Peer) بسازد که در آن یک سیستم انگیزشی وجود دارد؛ ساختِ سیستم انگیزشی به وسیله ی استفاده از فناوری رمزارز ها و دادن رمز ارزها به مقاله نویس ها و ویراستارها، صورت می گیرد.
چنین سیستمی این امکان را برای تمام کاربران مهیا می سازد تا به سهامدار در این شبکه ی ویکی تبدیل شوند. هر ویراستاری مقداری از توکنش را برای هربار نگارش یا ویرایش وثیقه می گذارد. اگر مقاله ی جدید یا ویرایش یک مقاله مورد قبول واقع شد، کاربر توکن هایش را دریافت می کند و اگر مقاله یا تغییرات قابل قبول نباشد، توکن هایش را دریافت نخواهد کرد.
مزیت بلاک چین محور بودن Everipedia چیست؟ در 9 آگوست سال 2018 اوری پدیا بر روی بلاک چین ایاس آغاز به کار کرد. اوری پدیا هیچگونه سرور متمرکزی ندارد. بنابراین هزینه ی ساخت سرورهای بیشتر و بیشتر همزمان با افزایش تعداد مقالات به صفر رسیده است. تئودور فورسلیوس که یکی از بنیان گذاران شرکت اوری پدیا است ادعا کرده است :« با توجه به اینکه اوری با استفاده از بلاک چین غیرمتمرکز شده است، دولت ها این توانایی را ندارند که با استفاده از فیلترِ IP آدرس ها، صفحات اوری پدیا را سانسور کنند.
محتوا و کاربران
برتری تولید محتوا در اوری پدیا (Everipedia) نسبت به ویکی پدیا چیست؟ تا پایان اکتبر سال 2017، بیشتر صفحات اوری پدیا از مقالات ویکی پدیا کپی شده بود. از قرار معلوم اوری پدیا از یک ربات برای نظارت کردن بر تغییرات ویکی پدیا استفاده می کند که این ربات بعد از شناسایی تغییرات، تغییرات را بر روی اوری پدیا اعمال می کند. البته لازم بذکر است که الگوریتم های اوری پدیا بین ویرایشی هایی که در ویکی پدیا صورت گرفته است و ویرایش هایی که توسط کاربران در اوری پدیا انجام شده است، دومی را ترجیح می دهد.
البته ظاهراً پروتکل ها و ربات اوری پدیا قادر نبودند که به سرعت ویکی پدیا مقالات را آپدیت کنند. به روز نبودن مقالات تا پایان ماه می سال 2019 وجود داشت. اوری پدیا اجازه ی انتشار دامنه ی بیشتری از موضوعات را در مقایسه با ویکی پدیا می دهد. دلیل این مسئله این است که ویکی پدیا (به ویژه ویکی پدیای انگلیسی) قانونِ «شایستگی» سخت گیرانه تری دارد. قانون «شایستگی» یک ملاک برای تعیین شایستگی یک مقاله برای داشتن یک صفحه ی ویکی جداگانه است.
اوری پدیا برخلاف ویکی پدیا اجازه ی هیچگونه سانسور را نمی دهد. در مارچ سال 2016 تعداد مقالات منتشر شده ی اوری پدیا به 200 هزار صفحه رسید و از نظر ترافیک وب در سطح جهانی در رتبه ی 29 هزارُم قرار گرفت (این رتبه در آمریکا برابر است با 8730). شرکت در سال 2017 بیان کرد که اوری پدیا بیش از 17 هزار ویراستار دارد که 2 هزار تای آن ها فعال می باشند. این عدد در سال 2019 به 7 هزار رسید. علاوه بر این، اوری پدیا 3 میلیون کاربر (بازدید کننده) در ماه دارد.
اوری پدیا در گذشته حسابِ چندین ویراستار را بن (ممنوع الفعالیت) کرده است. کاظمیان در یک مصاحبه ادعا کرده است که انجمن اوری پدیا قادر است که ظرف 5 دقیقه ویراستاری را که از قوانین تخطی می کند، شناسایی کند. شرکت یک گروه از ویراستارها دارد که فعالیت های درون وب سایت را بررسی می کنند و محتواهایی را که به نظرشان مشکوک است، حذف می کنند.
اوری پدیا به طور کلی برای روی موضوعات روز (ترند یا Trend) تمرکز دارد. این اتفاق به وسیله ی نوشتن مقالاتی با موضوعات احساسی اتفاق می افتد؛ این موضوعات می تواند شاملِ یوتیوبرها (تولیدکنندگان محتوا در یوتیوب)، الگوهای رفتاری، فعالان سیاسی یا اجتماعی، سفیدپوستان برتری گرا، قربانیان شلیک پلیس و غیره باشد.
در ابتدا وب سایت به خاطر عرضه ی اطلاعات غلط در رابطه با اخبار روز مورد سرزنش واقع شده است. برخی افراد نیز از عملکرد اوری پدیا در خصوص حریم شخصی ابراز نگرانی کرده اند که چرا اوری پدیا بسیاری از اطلاعاتش را از طریق شبکه های اجتماعی جمع کرده است و از طرف دیگر اطلاعاتِ افرادی را که شناخته شده نیستند، در اختیار عموم قرار می دهد.
چرا اوری پدیا در بستر بلاک چین ایاس ساخته شده است و نه بلاک چین اتریوم؟
ویکی پدیا بزرگترین دانشنامه ی آنلاین است و از نظر ترافیک وب سایت جزء 5 وب سایت برتر می باشد. ویکی پدیا برای دهه ها برترین دانشنامه بوده است و هست؛ ظهور و توسعه ی فناوری بلاک چین و افزایش آگاهی عمومی در رابطه با مزیت های بلاک چین، باعث شده است که شرکت اوری پدیا اکوسیستم اوری پدیا را به بلاک چین منتقل کند. توسعه دهندگان پلتفرم اوری پدیا بلاک چین ایاس (EOS) را برای این منظور انتخاب کردند. علاوه بر این، توسعه دهندگان برای تشویقِ مقاله نویس ها و دادن انگیزه ی بیشتر به آن ها اقدام به توسعه ی یک توکن کردند که IQ (آیْ کیو) نام دارد.
همانطور که قبل تر هم اشاره شد، در دسامبر سال 2017 لری سنگر (Larry Sanger) یکی از بنیان گذاران ویکی پدیا به شرکت اوری پدیا پیوست. لری سنگر در طی یک مصاحبه دلایل استفاده از بلاک چین ایاس را به جای بلاک چین اتریوم بیان کرد. در ادامه به بررسی سوالاتی که در مصاحبه از ایشان پرسیده شده است، به همراه پاسخ های او خواهیم پرداخت.
آیا نقش شما به عنوان مدیر ارشد فناوریِ اوری پدیا چالش برانگیزتر از نقشی است که شما به عنوان یکی از موسسین ویکی پدیا برعهده داشتید؟
لری سینگر: « در رابطه با زمان و تاریخ دقیقش مطمئن نیستم. به من گفته شده است که در اواخر سال 2014 اولین کدهای اوری پدیا نوشته شده است. در بهار یا تابستان سال 2015 اولین نسخه ی سایت اوری پدیا را دیدم و کمی بعد در دسترس عموم قرار گرفت. به هر حال من یکی از موسسین شرکت اوری پدیا نیستم. من به شرکت به صورت غیررسمی مشاوره می دادم که اینکار از سال 2015 شروع شد. من از دسامبر سال 2017 به مقام مدیریت ارشد فناوری منصوب شدم که دلیل اصلی این انتصاب تصمیمی است که بنیان گذاران اوری پدیا در خصوص انتقال اوری پدیا به بلاک چین گرفته بودند.
کار من به عنوان یکی از بنیانگذاران ویکی پدیا سخت تر از نقشی است که مدیر ارشد فناوری (CIO) برعهده دارد. در ویکی پدیا من تنها فردی بودم که مدیریت روزانه ی وب سایت را انجام می داد. ما فقط یک برنامه نویس داشتیم. لذا تقریباً همه ی کارها برعهده ی من بود. زمانیکه من به شرکت اوری پدیا پیوستم، بیش از ده دوازده برنامه نویس تمام وقت فعالیت می کردند و تا به امروز، ما این عدد را دوبرابر کردیم.»
چرا پلتفرم اوری پدیا بر روی بلاک چین ایاس به جای بلاک چین اتریوم عرضه شد؟ آیا اوری پدیا در آینده بر روی بلاک چین های دیگری نیز عرضه خواهد شد؟
لری سینگر: « برای ساخت اوری پدیا در بستر شبکه ی ایاس چند دلیل وجود دارد. برای پروژه هایی که مربوط به تولید محتوا است به توکن های کاربردی نیاز است؛ ما به این نتیجه رسیدیم که بلاک چین ایاس برای پشتیبانی از این دسته از توکن های کاربردی بهترین ساختار را دارد. مقدارِ «تراکنش بر ثانیه ی» (Transaction per second) بلاک چین ایاس بسیار زیاد است و این چیزی است که ما برای ویرایش پیوسته ی مقالات به آن نیاز خواهیم داشت.
آنجایی که الگوریتم اجماع در ایاس اثبات سهام (Proof of Stake) است، ما نیز به سیستم کنونی اوری پدیا امکان «سهام گذاری» (Staking) را اضافه کردیم. سهام گذاری نقش مهمی را در کنترل کیفیت ایفا خواهد کرد. سیستم کنونی اوری پدیا تا حدودی به پلتفرم استیم (STEEM) شبیه است.
بله، ما ساخت اوری پدیا بر روی بلاک چین های دیگر را نیز مدنظر قرار دادیم و همواره گفتیم که اگر تصمیم ما مبنی بر انتخاب بلاک چین ایاس اشتباه از آب درآمد، می توانیم آن را عوض کنیم.»
بلاک چین برای یک دانشنامه مانند اوری پدیا در مقایسه با ویکی پدیا چه فوایدی را می تواند به ارمغان آورد؟
لری سینگر: « بلاک چین از چند جنبه ی مختلف فایده دارد. به طور کلی استفاده از بلاک چین باعث غیرمتمرکزسازی یک شبکه می شود و دموکراسی را در آن شبکه افزایش می دهد. ما همواره گفته ایم که فعالیت در بستر بلاک چین چند مزیت بزرگ دارد که شامل موارد زیر می شود:
- بلاک چین از لحاظ اجتماعی تاثیر مثبتی در نوشتن مقالات یک دانشنامه دارد. منظور از تاثیر مثبت، تشویق نویسندگان و ویراستاران به وسیله ی توکن می باشد. کسانی که حاضر نیستند به صورت رایگان برای ویکی پدیا کار کنند، ممکن است که کار برای اوری پدیا را درنظر بگیرند.
- وجود دموکراسی در سیستم به واسطه ی فناوری بلاک چین ایجاد شده است. عملی که باعث افزایش دموکراسی در اکوسیستم اوری پدیا می شود، وجود پروتکل سهام گذاری است؛ در اوری پدیا، نویسنده یا ویراستار یک مقاله، مقداری توکن (حدود 50 IQ) وثیقه می گذارد. اگر دارندگان توکن IQ رای مخالف به آن مقاله بدهند، نویسنده یا ویراستار توکن خود را از دست می دهد.
- با فعالیت در بستر بلاک چین، نه تنها به جایگاه یک دانشنامه بلکه به جایگاه یک شبکه از دانشنامه رسیدیم؛ شبکه ای که من دوست دارم آن را «دانش-لایه ی اینترنت» نام گذاری کنم. در آینده امکان ردیابی تمام مقالات توسط اوری پدیا وجود خواهد داشت. (در رابطه با هر موضوعی می توانید در اوری پدیا مطالعه کنید.)
- همچنین فعالیت در بستر بلاک چین این امکان را به ما توسعه دهندگان می دهد تا کاربران را راحت تر قانع کنیم تا مقالات را ارزیابی و به آن امتیاز دهند. سیستم رتبه بندی مقالات دانشنامه یک ابزار قدرتمند و بسیار تاثیر گذار است ولی به ثمر رساندن آن به مقدار زیادی کار و زمان نیاز دارد. لذا کاربران باید قانع شوند که پروژه در دست یک سازمان خاص نیست. سیستم باید توسط پروتکل های بی طرف و فنی مدیریت شود و این پروتکل ها چیزی است که ما سعی در ساخت آن داریم.»
توکن های IQ:
توکن اختصاصی شبکه ی Everipedia چیست؟ توکن هایی که شبکه ی اوری پدیا از آن برای تشویق کردن کاربران به نوشتن، ویرایش یا ارزیابی یک مقاله استفاده می کند، توکن IQ (IQ token) نام دارد. همانطوری که می دانید IQ به معنای ضریب هوشی است. علاوه بر پاداش به کاربران فعال در اکوسیستم اوری پدیا با استفاده از توکن، این توکن یک کاربرد دیگر نیز دارد؛ دارندگان توکن IQ می توانند در رابطه با اصلاحات و به روز رسانی های پلتفرم Everipedia رای دهند. به تعبیر دیگر، توکن IQ باعث ایجاد دموکراسی در شبکه ی اوری پدیا می شود.
توکن IQ یک توکن تورم زا (inflationary token) است بدین معنا که عرضه کلی آن محدود نیست و به طور مداوم تولید می شود. هر نیم ساعت یکبار 500 توکن IQ تولید می شود یعنی 8760000 توکن در سال. در 12 جولای سال 2018 توکن IQ به صورت رایگان به دارندگان توکن EOS اعطا شد. (IQ از طریق ایردراپ (Airdrop) توزیع شد). اوری پدیا اولین اپلیکیشن غیرمتمرکزی است که توکن هایش را از طریق ایردراپ منتشر کرده است.
کیف پول هایی که از توکن IQ پشتیبانی می کنند:
- اِسْکَتِر (Scatter)
- توکن پاکت (TokenPocket)
- لینْکْسْ (Lynx)
- گِرِیْ مَسْ (GreyMass)
- هایْپِر پِی (HyperPay)
- میت وان (ONE)
- EOSNOVA
- Wannabit
تفاوت های اوری پدیا با ویکی پدیا
با توجه به آنچه در بالا گفته شده است، اکنون شما می دانید که اوری پدیا بلاک چین محور است در حالی که ویکی پدیا بر روی سرورهای متمرکز ساخته شده است؛ به دلیل وجود بلاک چین، باعث ایجاد تعدادی برتری در اوری پدیا شده است. در ادامه به بررسی تفاوت های اوری پدیا با ویکی پدیا به صورت کامل خواهیم پرداخت.
اولین تفاوت این است که اوری پدیا واقعاً دانشنامه ی همه چیز است. همانطور که پیش تر هم اشاره شد، ویکی پدیا قانون «شایستگی» سخت تری دارد. این بدین معناست که هر مقاله ای شایستگی داشتن یک صفحه (Page) در ویکی پدیا را ندارد. ولی در اوری پدیا شما می توانید در رابطه با هر موضوعی که دوست دارید، مقاله بنویسید. این موضوعات می تواند در رابطه با یک شهر، یک خیابان، یک کسب و کار و یا یک فرد (حتی یک فرد ناشناس) باشد.
در اوری پدیا سیاست شایستگی سالاری به خصوص وجود ندارد؛ لذا هر کس می تواند در رابطه با موضوع دلخواهش مقاله بنویسد. لری سنگر در این باره می گوید: « نتایج چنین تصمیم (نداشتن قانون شایستگی) بسیار عمیق است. چنین تصمیمی ماهیت چیزی را که در پیرامون ما در جریان است، تغییر می دهد. من فکر نمی کنم که در طی کار بر روی ویکی پدیا در رابطه با این مسئله که به مردم اجازه دهیم تا در رابطه با هرچیزی مقاله بنویسند، هیچوقت به طور جدی فکر کرده باشیم.»
دومین تفاوت در حق الزحمه ی نویسندگان می باشد. در ویکی پدیا شما هیچ پولی دریافت نمی کنید ولی در اوری پدیا متناسب با کاری که انجام می دهید، توکن IQ دریافت می کنید. دریافت پاداش باعث می شود که نویسندگان بیشتر و بیشتری به نوشتن مقاله در اوری پدیا روی آورند.
شاید یکی از مهمترین تفاوت ها را بتوان در توانایی و عدم توانایی دولت ها در سانسور به حساب آورد. همانطور که در بالا هم به آن اشاره شد، با توجه به غیرمتمرکز بودن شبکه ی اوری پدیا امکان فیلتر کردن آن برای دولت های مختلف وجود ندارد. از طرفی حاکم بودن دموکراسی در شبکه باعث شده است که دولت ها یا سازمان ها نتوانند محتوای آن را به وسیله ی تغییر دادن، سانسور کنند.
البته آنچه در بالا بیان شد، تفاوت های بنیادین اوری پدیا با ویکی پدیا است. فارغ از بلاک چین محور بودن یا نبودن، در کیفیت خدماتی که به کاربران عرضه می شود نیز بین این دو پلتفرم تفاوت هایی است.
به عنوان مثال کاربران ویکی پدیا عنوان کرده اند که کار با فهرست مطالبِ (Table of Contents) ویکی پدیا در مقایسه با اوری پدیا زیاد راحت نیست؛ چنانچه شما در پایین صفحه ی ویکی پدیا باشید و بخواهید از فهرست مطالب استفاده کنید باید تا بالای صفحه اسکرول (Scroll) کنید در حالی که در اوری پدیا فهرست مطالب همواره در سمت راست شما قرار دارد و شما می توانید در هر زمان بین محتواهای مختلف در یک مقاله جابه جا شوید. یکی از اقدامات اوری پدیا برای بهبود کیفیت حذف مشکلاتی بود که کاربران در حین کار با ویکی پدیا داشتند.
یکی دیگر از قابلیت های اوری پدیا وجود بخش نظرات (Comments) در آن است. خواندن نظرات کابران در رابطه با یک مقاله خالی از لطف نیست. از دیگر نکات جالب در اوری پدیا این است که سلبریتی ها می توانند صفحات شخصی خودشان را مثل اینستاگرام یا توئیتر داشته باشند و بدین ترتیب با طرفدارانشان در ارتباط باشند.
PredIQt: بازار پیش بینی
PredIQt یک بازار پیش بینی در اوری پدیا است. بازار پیش بینی جایی است که در آن کاربران می توانند بر روی نتایج اتفاقات آینده پیش بینی کنند. به بیان دیگر، در PredIQt کاربران می توانند سهام یک احتمال را که در آینده ممکن است اتفاق بیافتد، بخرند و در صورتی که آن اتفاق واقعاً انجام گرفت، سود کنند. به عنوان مثال کاربران می توانند بر روی برنده شدن یا شکست دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیش بینی کنند. همچنین می توانند بر روی رسیدنِ قیمت بیت کوین به 20 هزار دلار تا قبل از اول ژانویه ی پیش بینی کنند.
PredIQt از 3 نظر با بازارهای سنتی پیش بینی تفاوت دارد:
- غیرمتمرکز است؛ برای تمام کاربران این امکان وجود دارد تا یک بازار پیش بینی در یک زمینه ی خاص درست کنند.
- «سهم های قابل انتقال» (Transferable shares) این امکان را به کاربران می دهد تا سهمشان (Stake) را به هر حسابی در ایاس که دلشان می خواهد، منتقل کنند.
- کاربران می توانند تا قبل از انقضای یک بازار سهمشان را در یک قیمت معین نقد کنند. لازم بذکر است که این قیمت توسط بازار تعیین می شود.
به طور کلی در PredIQt شما به سه روش می توانید درآمد داشته باشید: اولین و بارزترین راه بردن پیش بینی می باشد. علاوه بر این، شما می توانید به وسیله ی به اشتراک گذاشتن لینکِ مربوط به حساب کاربریتان در PredIQt نیز درآمد داشته باشید. ساخت بازار یکی دیگر از راه های کسب درآمد در PredIQt می باشد.
توجه داشته باشید که برای ساخت یک حساب کاربری در PredIQt شما الزاماً باید یک حساب کاربری در ایاس داشته باشید. دلیل این مسئله این است که اوری پدیا در بستر بلاک چین ایاس ساخته شده است. علاوه بر این، شما به کیف پول اسکتر (scatter) یا کیف پول توکن پاکت (TokenPocket) نیز نیاز خواهید داشت.
برای ساخت حساب کاربری در PredIQt مراحل زیر را دنبال کنید.
-
ابتدا وارد وب سایت رسمی PredIQt شوید.
-
وارد شدن به حساب کاربری با استفاده از اسکتر:
اگر در ایاس حساب کابری ندارید، باید قبل از این مرحله ابتدا در ایاس یک حساب کاربری بسازید و سپس آن را به اسکتر متصل کنید. چنانچه اکانت دارید، از بالا سمت راستِ وب سایت رسمی PredIQt بر روی «Login» کلیک کنید و سپس به اسکتر اجازه دهید تا به اپلیکیشن متصل شود. به محض اینکه این کار را کردید باید بتوانید اسمِ حساب کاربریتان را در بالا سمت راست تصویر ببینید.
-
انتخاب یک بازار:
بعد از اینکه وارد حساب کاربریتان شدید، می توانید بین صفحات بازارهای مختلف بگردید تا بازار (Market) مدنظرتان را انتخاب کنید. در حال حاظر PredIQt فقط تعداد کمی بازار را مدیریت می کند. به محض اینکه بازارهای کنونی منقضی شوند، PredIQt اقدام به افزایش تعداد بازارها خواهد کرد. در نهایت این قابلیت ساخت بازار توسط کابران به PredIQt اضافه خواهد شد.
-
خرید سهم:
در PredIQt دو راه برای خرید سهم وجود دارد: سفارش به قیمت بازار (Market Order) و سفارش محدود (Limit Order)
-
سفارش به قیمت بازار:
در این روش براساس حجم معاملات و سفارشات باز، یک سفارش در قیمت بازار انجام می گیرد. این نوع از سفارشات معمولاً بالافاصله انجام می گیرد. به سفارش به قیمت بازار، سفارش سریع و سفارش بدون محدودیت نیز گفته می شود.
-
سفارش محدود:
سفارش محدود نوع پیشرفته تر سفارش است. در این نوع از سفارش کاربران می توانند هم مقدار سهمی را که می خواهند بخرند، مشخص کنند و هم قیمتی را که مایل هستند برای آن سهم پرداخت کنند.
بعد از اینکه شما اقدام به خرید سهم کردید، داده های مربوط به آن در صفحه ی پروفایل شما ظاهر خواهد شد. سهمی که شما خریدید در حساب ایاس شما نگه داشته می شود و شما می توانید آن را بازخرید کنید.
-
انتظار برای تصویب نامه ی بازار:
پس از اینکه رویداد یک بازار خاص به وقوع پیوست، تصویب نامه صادر می شود. منظور از تصویب نامه تایید یکی از دو حدس کاربران در یک پیش بینی است. به عنوان مثال اگر پیش بینی در رابطه با انتخاب یا عدم انتخاب مجدد دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا باشد، اگر پس از اتمام شمارش آراء دونالد ترامپ مجدداً انتخاب شود، تصویب نامه بیانگر انتخاب مجدد دونالد ترامپ خواهد بود؛ در اصل، سیستم PredIQt به کسانی که بر روی انتخاب مجدد پیش بینی کرده اند، براساس تصویب نامه به صورت خودکار پاداش می دهد.
بعد از صدور تصویب نامه شما می توانید سهمتان را باز خرید و نقد کنید. این کار از طریق «Withdraw» (برداشت) که در صفحه ی پروفایل شما وجود دارد، انجام می گیرد. شما در صفحه ی پروفایلتان می توانید اطلاعات مختلفی نظیر فعالیت هایی که انجام داده اید، میزان داراییتان و غیره را مشاهده کنید.
لازم به ذکر است که شما برای خرید سهم عمدتاً به رمزارز EOS نیاز خواهید داشت و توکن IQ برای کاربرانی لازم است که قصد ساختِ بازار خودشان را دارند.
نحوه ی نگارش و ویرایش مقالات در اوری پدیا:
توجه داشته باشید که برای نوشتن مقاله باید با استفاده از حساب اسکتر وارد حساب اوری پدیای خود شوید. مسئله ی دیگری که باید به آن توجه داشت، مربوط به داشتن توکن IQ در حساب اسکترتان است؛ چنانچه به اندازه ی کافی توکن IQ در کیف پولتان نداشته باشید، نمی توانید مقاله ی جدید بنویسید یا مقاله های موجود را اصلاح کنید.
-
نوشتن مقاله ی جدید:
برای نگارش یک مقاله ی جدید بر روی «Create Article» در بالای صفحه ی رسمی اوری پدیا کلیک کنید. در پنجره ی باز شده عنوان مقاله ی دلخواهتان را وارد کنید. موتور جست و جوی اوری پدیا بررسی می کند که آیا مقاله ی مشابهی با موضوع مقاله ی شما در پایگاه داده های اوری پدیا وجود دارد یا خیر.
اگر مقاله ی مدنظر شما از قبل وجود داشت، آن را ویرایش (Edit) کنید و اگر وجود نداشت بر روی «Create Article» (ساخت مقاله) کلیک کنید. لازم بذکر است که عنوانِ مقاله ای که شما در حین فرایند ساخت مقاله وارد می کنید، به صورت خودکار وارد مقاله می شود. شما می توانید عنوان مقاله را در هر زمان اصلاح کنید ولی URL (Uniform Resource Locator یا مکان یاب منبع یکسان) آن مقاله در اوری پدیا تغییر نخواهد کرد. به عنوان مثال اگر عنوان مقاله ی شما در ابتدا «تفاوت بین بلاک چین بیت کوین با اتریوم» باشد ولی سپس عنوان را به «مقایسه ی بین بیت کوین و اتریوم» تغییر دهید، URL مقاله همان URL «تفاوت بین بلاک چین بیت کوین با اتریوم» خواهد بود.
برای اضافه کردن قالب بندی ابتدایی به مقاله، یک لغت یا عبارت را برجسته (هایلایت) کنید. این کار باعث ظاهر شدن نوار ابزار (Toolbar) به همراه تعدادی گزینه ی انتخابی می شود.
برای اضافه یا آپدیت کردن عکس فقط کافی است که بر روی عکسِ فعلی یا placeholder کلیک کنید. شما به راحتی می توانید با کلیک بر روی « Choose a new Main Image» (انتخاب یک عکس اصلی) یکی از تصاویر موجود بر روی کامپیوترتان را اضافه کنید. بعد از اینکه تصویر اضافه شد، توضیحات عکس را اضافه کنید و بر روی «Edit» کلیک کنید تا تصویر (عکس) آپلود شود.
یکی دیگر از چیزهایی که باید به مقاله اضافه کنید، جعبه اطلاعات (Infobox) است. جعبه ی اطلاعات برای دسترسی راحت به مختصری از اطلاعات طراحی شده است. برای اضافه کردن جعبه اطلاعات، بر روی « Add New Item to Infobox» کلیک کنید.
علاوه بر جعبه ی اطلاعات، شما می توانید به یک مقاله، گالری رسانه ای (Media Gallery) نیز اضافه کنید. این امکان مخصوص اوری پدیا می باشد و چنین سرویسی در ویکی وجود ندارد. برای اضافه کردن یک تصویر به گالری، به بخش گالری در پایین جعبه اطلاعات بروید و بر روی «Add New» کلیک کنید.
یکی از مهمترین چیزهایی که باید به یک مقاله اضافه کرد، لینک ارجاع است. لازم بذکر است که این قسمت کاملاً اجباری می باشد. اگر مایلید که خوانندگان مقالات خود را به سایر مقالات اوری پدیا ارجاع دهید، کافی است که قسمت مدنظر را انتخاب کنید و سپس کلید @ را بزنید و در گام آخر نام مقاله ی ارجاعی را وارد کنید. علاوه بر این، می توانید بعد از انتخاب قسمت مدنظر بر روی گزینه ی «Cite» در منوی ویراستار (editor menu) کلیک کنید و سپس URL منبع ارجاع را وارد نمایید.
پس از انجام مراحل بالا بر روی گزینه ی « Submit» کلیک کنید تا کار نگارش مقاله تمام شود.
-
ویرایش یک مقاله:
برای ویرایش یک مقاله در اوری پدیا ابتدا عنوان مقاله را در قسمت جست و جو تایپ کنید و سپس به صفحه ی مقاله ی مدنظر بروید. در گام آخر بر روی «Edit Now» در بالای گالری کلیک کنید تا وارد صفحه ی ویرایش مقاله شوید. بدیهی است که درست مانند نگارش یک مقاله ی جدید، برای ویرایش نیز به توکن IQ نیاز خواهید داشت.
سوالات متداول
در اوری پدیا در رابطه با چه موضوعاتی می توان مقاله نوشت؟
این سوال را می توان پس از Everipedia چیست از پرتکرارترین سوالات کاربران در خصوص این مقاله دانست. در انتخاب موضوع مقالات هیچ محدودیتی وجود ندارد. این سوال یکی از سوالاتی است که از لری سنگر پرسیده شده است. لری سنگر در جواب به این پرسش بیان کرد: «در اوری پدیا بر خلاف ویکی پدیا شما می توانید در رابطه با هر موضوعی مقاله بنویسید و فقط کافی است که در انتهای مقاله لینک ارجاعات خود را بیان کنید. من برای اینکه ثابت کنم که می توان در رابطه با هر موضوعی مقاله ی قابل پذیرش نوشت، یک مقاله در رابطه با انگشت شصتِ دست چپم نوشتم. (برای اثبات صحت این موضوع می توانید عبارت «Larry Sanger’s Left Thumb» را در گوگل سرچ کنید یا بر روی لینک زیر کلیک کنید.)
https://everipedia.org/wiki/lang_en/larry-sangers-left-thumb
آیا اوری پدیا اجازه ی انتشار هر محتوایی را می دهد؟
در انتخاب موضوع کاربران آزادی کامل دارند ولی این بدین معنا نیست که آن ها اجازه ی نگارش هرگونه محتوایی در رابطه با یک موضوع غیرمجاز را دارند.
به عنوان مثال کاربران نمی توانند در یک مقاله از تصاویری که شامل محتوای جنسی یا برهنگی یا محتوای خشونت آمیز است، استفاده کنند. علاوه بر این محتوایی که خوانندگان مقالات را به انجام یک کار خطرناک، یک جرم (مانند حیوان آزاری) یا نفرت نسبت به یک گروه خاص (مانند نفرت از سیاه پوستان یا مسلمانان) تشویق کند، پذیرفته نخواهد شد. بدیهی است که اگر یک مقاله سرقت ادبی محسوب شود، از طرف کاربران رد خواهد شد و سارق ادبی توکن هایی را که گرو گذاشته است، از دست خواهد داد.
چگونه یک ویراستار می تواند با رای دهندگان ارتباط برقرار کند؟
همانطور که پیش تر هم اشاره شد، برای اینکه یک مقاله را ویرایش کنید باید مقداری توکن IQ وثیقه بگذارید. اگر رای دهندگان علیه تغییرات مدنظر شما رای دهند، شما بخشی از توکن های خود را از دست خواهید داد. برای جلوگیری از این مشکل می توانید قبل از انجام تغییرات با رای دهندگان در رابطه با تغییرات احتمالی صحبت کنید.
یکی از امکانات جالب اوری پدیا وجود بخش چت در هر مقاله است که در این بخش ویراستاران و رای دهندگان می توانند در رابطه با تغییرات در مقاله صحبت کنند. تمام کاربران می توانند چت ها را مشاهده کنند ولی فقط کاربرانی که وارد حساب کاربریشان شده اند، می توانند در چت مشارکت کنند.
بر روی آیکون چت در بالا سمت راستِ مقاله کلیک کنید تا وارد بخش چت شوید.
توکن IQ را از کجا می توان تهیه کرد؟
کاربران می توانند به راحتی با استفاده از صرافی های معتبر رمزارز اقدام به خرید این توکن کنند. علاوه بر این، کاربران می توانند با استفاده از راهکارهایی که پیش تر در این مقاله بیان شد، توکن IQ را به عنوان پاداش دریافت کنند.
جمع بندی
اوری پدیا یک دانشنامه ی آنلاین بلاک چین محور است. پلتفرم اوری پدیا را می توان نسخه ی غیرمتمرکز ویکی پدیا درنظر گرفت. البته غیرمتمرکز بودن اوری پدیا تنها برتری آن نسبت به ویکی پدیا نیست.
توکن اختصاصی اوری پدیا IQ نام دارد که شرکت اوری پدیا از آن برای تشویق کاربران به نگارش مقالات جدید و اصلاح مداوم مقالات کنونی استفاده می کند. ویراستاران یک مقاله برای ویرایش یک مقاله باید مقداری توکن IQ وثیقه بگذارند.
علاوه بر اوری پدیا از توکن های IQ می توان در PredIQt نیز استفاده کرد. PredIQt را می توان اولین بازار پیش بینی غیرمتمرکز درنظر گرفت.
منابع:
https://trybe.one/how-to-create-an-article-on-everipedia
https://en.wikipedia.org/wiki/Everipedia
با عرض سلام و خسته نباشی
اگر امکانش هست در مورد ارز COTI هم مقاله ای بنویسید
در مورد پشتوانه و وایت پیپر و آیندش ما رو آگاه کنید
با تشکر