🕒 زمان تقریبی مطالعه مطلب: 21 دقیقه

اینترنت نسل سوم یا Web3 ایده نوینی برای گسترش اینترنت جهانی است. ساختار این اینترنت مبتنی بر فناوری بلاک چین بوده و از ویژگی هایی مانند غیر متمرکز بودن و اقتصاد بر پایه توکن ها برخوردار می باشد.
اینترنت امروزی یک فناوری بی نظیر است که از سال 1983 تاکنون زندگی تمام بشریت را متحول کرده است. اینترنت به گونه ای تمام زندگی انسان ها را در بر گرفته که بدون آن زندگی برایشان غیر قابل تحمل خواهد بود.
اینترنت امکانات زیادی را برای استفاده عموم فراهم کرده است که شامل جستجوی سریع اطلاعات و ایجاد ارتباط بین تمامی مردم در سراسر دنیا می باشد. همچنین امکان مدیریت امور مالی، ثبت سفارش و خرید لوازم مورد نیاز از خانه را برای اشخاص فراهم کرده است. کاربران می توانند موسیقی و فیلم مورد علاقه خود را با جستجوی اینترنتی پیدا کرده و از گوش دادن به موسیقی و تماشای فیلم لذت ببرند. این موارد تنها قسمتی از خدماتی است که امروزه اینترنت برای تمام دنیا فراهم کرده است.
در چهل سالی که از پیدایش اینترنت می گذرد، باعث تغییرات فراوانی در دنیا شده است. در این مدت این فناوری که تحولات زیادی را در دنیا فراهم کرده است، خود نیز دچار تغییرات زیادی گردیده است. به نظر می رسد اینترنت هم اکنون به قدری پیشرفت کرده که امکان ارتقایی بیش از این حد ندارد. ولی به عقیده متخصصین و پیشگامان این فناوری، اینترنت امروزی با تمامی امکاناتی که دارد باز هم با مشکلاتی مواجه است که مهمترین آن متمرکز بودن می باشد. در ادامه این مقاله ارز دیجیتال با ما همراه باشید تا شما را بیشتر با این مفهوم آشنا کنیم.

علت پدید آمدن وب 3.0 چیست؟

هدف اصلی کارشناسان از ایجاد اینترنت نسل سوم یا وب ۳.۰ غیر متمرکز کردن اینترنت است. وب 3.0 دارای مشخصه های منحصر به ‌فردی است ولی برای این پدید آمده که اینترنت را غیر متمرکز کند. به این معنا که اینترنت همگانی باشد و عموم مردم جهان بتوانند از آن استفاده کنند، ولی مدیریت و کنترل آن در دست نهاد یا افراد خاصی متمرکز نباشد.
در حال حاضر مدیریت اینترنت در اختیار دولت ها و شرکت های بزرگ فناوری است ولی وب ۳.0 یکی از نیازهای اساسی در عرصه تکنولوژی می باشد که در آینده نزدیک شاهد آن خواهیم بود. بسیاری از پروژه‌های بلاک چینی مشهوری که امروزه مشغول فعالیت هستند، جزو زیرمجموعه های این تکنولوژی قرار دارند.
علاقمندان فناوری لازم است بدانند وب 3.0 چیست و با پروژه‌ های وابسته به آن آشنایی پیدا کنند. در این صورت در آینده نزدیک و با همگانی شدن اینترنت نسل سوم به راحتی می توانند از اینترنت فعلی بر روی Web3 سوییچ کنند.

مشخصات وب ۳.۰ چیست؟

در سال 2014، Gawin Wood که از بنیانگذاران اتریوم و Polkadat محسوب میشود، واژه وب 3.0 را معرفی کرد. او این نام را برای اینترنت نسل سوم به کار برد.
اینترنت در طول دوران حیات خود از پیشرفت ها و دگرگونی های مختلفی برخوردار بوده و تاکنون سه نسل را پشت سر گذاشته است. به طوریکه اینترنت امروزی نیز نسل دوم اینترنت است که وب 2.0 نامگذاری شده است. همانطور که نسل اول و دوم اینترنت تفاوت های زیادی با هم داشته اند، اینترنت نسل سوم نیز تفاوت ‌های گسترده ای با دو نسل قبلی دارد.
در ادامه جهت شناخت بهتر ماهیت وب 3.0 سیر تغییرات و دگرگونی های اینترنت از ابتدا تا امروز را بررسی می کنیم.

ویژگی های اینترنت نسل اول چیست؟

مفهوم اساسی اینترنت، از شبکه جهانی وب یا World Wide Web گرفته شده است. شباهت ‌های اینترنت و وب با علامت اختصاری WWW زیاد است ولی دارای تفاوت ‌هایی نیز هستند. اینترنت شبکه وسیعی است که کامپیوترها و دیگر دستگاه های دیجیتالی را در سراسر جهان توسط پیروی از تعداد زیادی از پروتکل ‌ها و قوانین به هم متصل می کند.
از طریق اینترنت، افراد می توانند اطلاعات را با هم به اشتراک بگذارند و از هر جایی با اتصال به اینترنت با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. در صورتیکه وب، سرویسی است که این اطلاعات را از شبکه جهانی فراخوانی می کند. وب شامل مجموعه ای از میلیاردها صفحه وب است که می توانید با مرورگر وب آنها را دانلود کرده و مشاهده کنید.
در دهه 1960، آژانس ARPA وابسته به وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا پایه گذاری سیستم سوئیچینگ جهت اشتراک گذاری کامپیوترها از طریق ارتباطات مخابراتی را پایه گذاری کرد.
همکاری میان پروژه‌های ARPA و گروه‌های کاری بین‌المللی منجر به توسعه پروتکل‌ها و استانداردهای مختلفی شد. توسط این پروتکل ها چندین شبکه مجزا می‌توانستند به یک شبکه یکپارچه یا شبکه ‌ای از شبکه ‌ها تبدیل گردند. در سال 1974، Vint Cerf و Bob Kahn از اصطلاح اینترنت برای تعریف این شبکه استفاده کردند. آنها تأثیرات مهمی بر طراحی پروتکل های TCP/IP داشتند.
آغاز ایجاد شبکه جهانی وب به سال 1989 می رسد. دو دانشمند علوم مخابرات و کامپیوتر به نام Tim Berners-Lee و Robert Cailiau پروتکل HTTP را در این سال توسعه دادند. به این ترتیب اولین ارتباطات میان کامپیوترهای سرور و کامپیوترهای کاربران یا کلاینت ها برقرار گردید.
در سال 1990 برنرز-لی اولین مرورگر وب را انتشار داد و به این ترتیب صفحه ‌ها یا پیج هایی که از سرور اطلاعات خود را دریافت می کردند، وب 1.0 را تشکیل دادند. البته رابط کاربری آن به راحتی و زیبایی اینترفیس های امروزی قابل استفاده نبود.
دوران متعلق به وب 1.0 را می توان بین سال های 1991 تا 2004 دانست. استفاده کنندگان نسل اول اینترنت دو گروه بودند. افرادی که اطلاعات و محتواهایی را در وب سایت های شخصی خود بارگذاری کرده و در شبکه جهانی وب انتشار می دادند. اشخاصی که به عنوان کاربران اینترنت مطالب وب ‌سایت ‌ها را مورد مطالعه قرار می دادند. برای همین نسل اول اینترنت یا وب 1.0 را اینترنت فقط خواندنی یا Read-only می نامیدند.
در آن زمان استفاده کنندگان، از کارآیی های اینترنت راضی و هیجان‌ زده بودند. زیرا می ‌توانستد اخبار یا مطالبی را که پیش از آن در روزنامه ‌ها یا کتاب ها می‌ خواندند، به ‌صورت آنلاین و به روز شده در مانیتورهای کامپیوترهای خود مطالعه نمایند. همچنین می توانستند اطلاعات مد نظر خود را در اینترنت سرچ کرده و به اطلاعات جدید دستیابی پیدا کنند.
به هرحال تولید محتوا و ارتباطات دوطرفه با اینترنت به صورت امروزی امکان پذیر نبود. برای همین کارشناسان نیازهای جدیدی را برای ایجاد دگرگونی های اساسی در ماهیت اینترنت احساس کردند. پس از آن ایده های ارتقاء وب بین متخصصین گسترش یافت.

ویژگی های وب 2.0 چیست؟

خصیصه مهم وب 2.0 آن است که تعامل ‌پذیر می باشد. به این معنا که همه استفاده کنندگان می توانند محتوا تولید کرده و محتوای خود را روی وب سایت ها و دیگر محیط های اینترنتی قرار دهند. همچنین میلیون ‌ها کاربر دیگر در سراسر جهان از محتواهای بارگذاری شده دیگران استفاده می نمایند.
به عنوان نمونه جهت درک بهتر معنی وب 2.0 می توان به شکل گیری وب سایت ویکی پدیا اشاره کرد. هر کاربری می تواند اطلاعات موجود در صفحات این وب سایت را تغییر دهد و پس از آنکه داده های او مورد تایید قرار گرفت، اطلاعات آن صفحه طبق اطلاعات ورودی به روزرسانی می گردد.
همزمان با تولید و توزیع گوشی های هوشمند، ایجاد شبکه‌های اجتماعی نیز به ‌طرز قابل توجهی رو به فزونی گرفت. انواع نرم افزارهای تعامل پذیر از جمله Facebook، اینستاگرام، Tiktok، توییتر، whatsApp، یوتیوب و دیگر اپلیکیشن ‌های سوشال مدیا در مجموعه وب 2.0 قرار می گیرند.
به محض در دسترس قرار گرفتن این اپلیکیشن ها، کاربران استقبال زیادی از آنها کردند. در نتیجه شرکت ‌های توسعه دهنده این نرم افزارها مانند فیس‌ بوک، اپل، مایکروسافت، گوگل و دیگر شرکت ها، به بزرگترین شرکت های فناوری سوشیال مدیا تبدیل گشتند.
این اپلیکیشن ها به مرور به پلتفرم ‌هایی مبدل شدند که مزایای زیادی را برای جامعه انسانی پدید آوردند. از جمله سبب ایجاد مشاغل بسیار متنوع آنلاین شدند، همچنین اصحاب رسانه از آنها به عنوان بسترهای نشر اخبار و بازخورد از طریق کاربران استفاده کردند. برای گروه زیادی از مردم نیز حکم سرگرمی پیدا کردند.
به مرور زمان مشکلی پدید آمد و آن اینکه برخی از شرکت های مهم ارائه دهنده اپلیکیشن های کاربردی، از کاربران خود، به عنوان مصرف کنندگانی بهره بردند که حق انتخاب و تصمیم گیری نداشتند.
به عنوان نمونه در سال های اخیر شرکت‌ فیس ‌بوک با خرید اپلیکیشن های تعامل پذیر مشهوری مانند اینستاگرام و واتساپ توانست به حجم عظیمی از اطلاعات شخصی کاربران دسترسی پیدا کنند. در مواردی دیده شد که آنها اطلاعات این افراد را در اختیار شرکت های بزرگ تولید کننده قرار دادند که علائق افراد را سنجیده و با ارسال آگهی های مرتبط، محصولات خود را به ایشان بفروشند. این موارد برای بسیاری از کاربران ناخوشایند بوده و باعث اعلام شکایت علیه این شرکت گردید.
البته شرکت ‌های بزرگ دیگری مانند یوتیوب نیز از طریق پیگیری جستجوهای کاربران در باره موضوعات مختلف، تبلیغاتی متناسب با علایق آنها را در معرض دید آنها قرار می دهند. شرکت های دیگری نیز نتایجی که مورد نظر خودشان بود در ازای جستجوهای کاربران به ایشان نمایش می دادند.
همچنین حکومت ها با اعمال نظر خود، موانعی در جهت دستیابی به قسمتی از اطلاعات موجود در شبکه جهانی برای کاربران فراهم نمودند.
موارد فوق، برخی از مشکلاتی بود که به دلیل متمرکز بودن فناوری اینترنت به وجود آمده است. همچنین عملکرد نادرست و انحصارگرایانه برخی از شرکت ‌های بزرگ در رساندن اطلاعات به کاربران، سبب جلب توجه متخصصان به مسئله تمرکز زدایی از اینترنت شده است. نسل سوم اینترنت یا وب 3.0 راه حلی است که برای رفع این مشکلات در آینده نزدیک در نظر گرفته شده است.

ویژگی های نسل سوم اینترنت یا web3 چیست؟

در حال حاضر اینترنت نسل سوم یا وب ۳.۰ اجرایی نشده و همچنان در حال توسعه است. کارشناسان و توسعه ‌دهندگان این نوع اینترنت هنوز به ‌طور کامل از نحوه اجرایی شدن وب 3.0 آگاهی نداشته و از اطلاعات جامعی برخوردار نیستند. ولی اینترنت نسل سوم، ویژگی ‌های خاصی را در برمی گیرد که اصول بنیادین آن محسوب می شود. این اصول عبارتند از:

• اولین ویژگی وب 3 برقراری ارتباطات غیر متمرکز اطلاعات است. در وب 2.0 سرورهای متمرکز وظیفه نگهداری داده ها را برعهده دارند. ولی در وب 3.0 داده ها به صورت غیر متمرکز در کامپیوترهای مختلف نگهداری شده و به یکدیگر متصل می شوند. بنابراین اشخاص یا نهادهای خاص نمی توانند به ‌تنهایی در مورد چگونگی دسترسی به اطلاعات و داده ها تصمیم ‌گیری نمایند.
  در اینترنت امروزی تحت عنوان وب 2.0 سرورهایی مدیریت داده ها را در دست دارند که به ‌صورت متمرکز اداره می ‌شوند. از این نمونه می توان به سرور آمازون با نماد ‌اختصاری AWS اشاره کرد که حجیم ترین ارائه ‌دهنده سامانه ‌های پردازش کلودینگ و API به موسسات، افراد و دولت ‌های مختلف است. این سرور امکان دسترسی برخی کشورها از جمله ایران را به خدمات خود نمی دهد. به همین دلیل کاربرانِ دولت های منع شده، امکان دسترسی به وب سایت ‌ها و یا بازی ‌هایی که بر روی این سرورها ارائه می شوند را ندارند. این یکی از مشکلاتی است که وب 2.0 با آن درگیر است.
• یکی دیگر از اهداف وب ۳.۰ ایجاد وب ‌سایت‌ ها و اپلیکیشن‌ ها بر پایه هوش مصنوعی است. کارشناسان می خواهند زبان برنامه نویسی ماشین ها را به زبان انسان ‌ها نزدیک سازند. در این صورت هنگامی که انسان‌ اطلاعاتی را از طریق اینترنت به ماشین ها منتقل می کند، آنها مقصود انسان را درک کرده و بنا به موقعیتی که در آن قرار دارند، تفسیر می کنند. در اصطلاح به این نوع اینترنت Semantic web می گویند.
  در وب3 قرار است فرایند جستجوی داده ها با به کارگیری هوش مصنوعی انجام شود. به این صورت که وب 3.0 بتواند معنای عبارتی که کاربر جستجو کرده را بفهمد. در نتیجه وقتی کاربران اطلاعات خاصی را جستجو می ‌کنند یا می خواهند پاسخ سوال خود را پیدا کنند، وب 3.0 آنها را به صحیح ‌ترین و نزدیک ترین نتیجه می‌ رساند.
  در اینترنت امروزی ممکن است پرسش خاصی را با هر دستور زبانی در اینترنت جستجو ‌کنید ولی پاسخ مد نظر خود را پیدا نکنید یا آنکه نتایج ظاهر شده به پرسش شما ‌ربطی نداشته باشند. این مشکل ناشی از ناتوانی ماشین ‌ها در تفسیر زبان انسان می باشد و یکی از دلایلی است که کارشناسان در صدد ایجاد وب 3.0 هستند.
• در نظر گرفتن درآمد برای کاربران یکی دیگر از ویژگی ‌های وب3 می باشد. کاربران در مقابل زمانی که برای استفاده از اینترنت صرف می ‌کنند، می توانند به کسب درآمد بپردازند. در اینترنت امروزی صاحبان وب سایت ها و پلتفرم ‌ها سودهای کلانی را به دست می آورند ولی به کاربران سود مالی داده نمی شود. کارشناسان بر این عقیده اند که کاربران نقش مهمی در این درآمدها دارند و بدون استفاده آنها از اینترنت، گردآوری چنین دارایی امکان پذیر نیست.

تفاوت های وب 2.0 و وب 3.0 کدامند؟

تفاوت های اساسی بین وب 2.0 و وب 3.0 عبارتند از:

• مدیریت و کنترل وب3.0 توسط چندین سرور متمرکز اعمال می شود و محتواهای وب سایت ها بر روی چند سرور قدرتمند متمرکز شده است. برنامه های Web3 بر روی بلاک چین ها و شبکه های غیر متمرکز اجرا می شود که از نودهای نظیر به نظیر زیادی ساخته شده اند. به این برنامه های غیر متمرکز DApp گفته می شود که در اکوسیستم وب 3.0 کاربرد زیادی دارد. به این معنا که وب 2.0 متمرکز و وب 3.0 چون روی بلاکچین ها اجرا می شود غیر متمرکز است.
• زیرساخت های Web3 در قیاس با Web2 تغییرات زیادی داشته و با پیشرفت بسیاری همراه بوده است. در ساختار وب3.0 نیاز به واسطه های متمرکز از میان رفته و داده ها در همه جای دنیا نگهداری می شوند. همچنین استفاده از هوش مصنوعی در وب 3.0 باعث شده که نتایج با دقت و سرعت بیشتری برای درخواست کنندگان ظاهر گردند. در ساختار Web3 گرافیک های سه بعدی و تصاویر نقش مهمی ایفا می کنند.

مزایای وب 3.0 نسبت به اینترنت های قبلی کدامند؟

• در کنترل Web3 واسطه ها نقشی ندارند و بر اطلاعات و داده های کاربران نظارتی نخواهد بود. این کار احتمال کنترل و سانسور اطلاعات توسط حکومت ها یا شرکت ها را به حداقل رسانده و همچنین امکان حملات داس DoS را بسیار کم می کند.
• از آنجا که مجموعه اطلاعات گسترده تر شده، جهت ارزیابی داده ها، الگوریتم های بیشتری برای ارتباط محصولات به اینترنت ارائه می شود، این کار سبب آن می گردد که اطلاعات شفاف تر و دقیق تری عرضه شود که با خواسته های کاربران تطابق بیشتری داشته باشد.
• در استفاده از اینترنت نسل های قبل از Web3، کاربران در هنگام جستجو با Search Engine ها مشکلاتی داشتند. آنها بایستی واژه ها را بر اساس قوانین موتورهای جستجوگر وارد کنند، ولی در وب 3 توانایی موتورها بهبود یافته و به زبان انسان نزدیک شده است. به طوریکه کاربران می توانند عباراتی که به طور روزمره استفاده می کنند را به کار برند و موتورهای جستجوگر نتایج معنایی مرتبط را بر اساس زمینه جستجوی کاربر به آنها نمایش می دهد. این کار سبب راحت تر شدن وبگردی برای عموم مردم شده و همه این امکان را پیدا می کنند که اطلاعات مورد نیاز و درخواستی خود را به آسانی دریافت نمایند.
• تیم های پشتیبانی که برای وب سایت ها و برنامه های کاربردی فعالیت می کنند، در حال حاضر نمی توانند جوابگوی همه کاربران در زمان مناسب باشند. بسیاری از شرکت های تحت وب نیز نمی توانند عملیات پشتیبانی کاربران خود را افزایش داده و خدمات بیشتری ارائه دهند. در وب 3 چت ربات های هوشمندی وجود دارند که می توانند همزمان به درخواست های چندین کاربر پاسخ دهند. بنابراین کاربران می توانند از پشتیبانی های بهتر و کارآمد تری برخوردار شوند.

ساختار وب 3.0 بر چه اصولی استوار است؟

وب ۳.۰ به عنوان اینترنت نسل سوم بر مبنای بلاک چین استوار شده و از مزایای ساختار بلاک چین برخوردار می باشد. اصول این ساختار شامل موارد زیر است:

• غیر متمرکز بودن مهم ‌ترین اصل در وب ۳.۰ می باشد. در اینترنت امروزی برای پیداکردن اطلاعات از پروتکل HTTP استفاده می شود. داده ها در آدرس ‌های یکتایی هستند و در بیشتر مواقع در یک سرور واحد قرار دارند.
  ولی در وب3.0، جستجوی داده ها بر اساس محتوای آنها انجام می گیرد، به همین دلیل داده ‌ها امکان دارد به صورت هم ‌زمان در جا‌های مختلفی وجود داشته باشند. این همان شرایطی است که تمرکز زدایی در وب 3.0 را نشان می دهد. این ساختار جدید باعث شده پایگاه ‌های داده به قسمت های کوچکتری تقسیم شود. بنابراین تمامی پایگاه داده عظیمی که در انحصار یک یا چند شرکت بزرگ فناوری بود از کنترل آنها خارج شده و در اختیار کاربران قرار می‌ گیرد.
• حذف واسطه یکی دیگر از اصول وب ۳.۰ می باشد. در اینترنت نسل سوم لازم نیست کاربران به یک پلتفرم واسطه اتکا کنند. آنها می توانند به ‌صورت همتا به همتا با یکدیگر ارتباط دو طرفه داشته باشند. همچنین برای انجام فعالیت در وب 3 احتیاجی به گرفتن اجازه از یک نهاد مرکزی ندارند.
  به این ترتیب می توان گفت وب 3.0، Trustless و Permission less است یعنی کاربران برای کار در این محیط نیاز به اعتماد به شخص ثالث یا گرفتن مجوز ندارند.
  بنابراین اپلیکیشن ‌های وب 3.0 می توانند روی بلاک چین ‌ها یا شبکه ‌های غیرمتمرکز اجرا شوند و به صورت همتا به ‌همتا کار کنند. برنامه های غیر متمرکز یا Dapps، مثال هایی از اپلیکیشن هایی هستند که بر مبنای بلاک چین کار می کنند و از فرآورده های وب ۳.۰ به شمار می آیند.

• هوش مصنوعی در ساختار وب ۳.۰ نقش مهمی دارد. در نسل سوم اینترنت قرار است کامپیوترها بتوانند اطلاعات دریافت شده را تفسیر نمایند. به این ترتیب که از فناوری ‌های بر مبنای وبِ معناگرا بهره مند می شوند. آنها از طریق پردازش زبان طبیعی یا Natural Language Processing که به اختصار NLP نامیده می شود، به تفسیر داده ها می پردازند.
  هوش مصنوعی از الگوریتم ‌های ویژه ای استفاده می ‌کند که از روش یادگیری انسان تقلید می نماید. این الگوریتم به ‌مرور یادگیری خود را ارتقا می بخشد و دقت خود را بالا می ‌برد. به این وسیله کامپیوترها می توانند در کوتاه ترین زمان در قبال پرسش های دریافت شده به پاسخ ‌های نزدیکتر و مرتبط‌ تری دسترسی یابند.
  در اینترنت امروزی نتایج سرچ ها در یافتن پاسخ ها تا حد زیادی به انسان وابسته است. این امر امکان تقلب و دستکاری در نتایج را افزایش می ‌دهد. با پیشرفت هوش مصنوعی امکان آنکه داده های قابل ‌اطمینان تری به کاربران داده شود، بیشتر است.

• گرافیک ۳ بعدی امکان ایجاد Spatial Web یا وب فضایی را برای اینترنت نسل سوم فراهم می کند. دنیای متاورس قرار است جای اینترنت آینده را بگیرد. در این اینترنت دنیای واقعی فیزیکی و دنیای مجازی دیجیتال با هم آمیخته است. ‌در ایجاد جهان مجازی سه‌ بعدی سازی نقش مهمی دارد. برای همین در ساختار وب 3 به گرافیک سه بعدی اهمیت زیادی داده شده است.

ارتباط وب 3.0 و بلاک چین چیست؟

یکی از مشخصه ‌های اساسی وب ۳.۰ غیر متمرکز بودن آن است. همانطور که می دانید یکی از پایه های فناوری بلاک چین نیز تمرکز زدایی می باشد. بنابراین انتظار می رود که بین وب ۳.۰ و بلاک چین ارتباط نزدیکی وجود داشته باشد.
به دلیل استفاده از قراردادهای هوشمند در بلاک چین، نیاز به واسطه ‌ها در تراکنش های آن از بین رفته ‌است. تمامی فعالیت ‌هایی که در بلاک چین صورت می گیرد، توسط کدهای برنامه نویسیِ قراردادهای هوشمند، کنترل می گردد. به همین دلیل نظارت انسانی در این فعالیت ها به حداقل مقدار خود رسیده است. در زمان تصمیم گیری، آن موضوع به رای گذاشته شده و در صورتیکه اکثریت اعضا موافقت نمایند، کسی به ‌تنهایی قادر به حذف یا سانسور قسمت ویژه ای از داده ها نخواهد بود.
فعالیت های بلاک چین بسیار شفاف است و هر عضوی فعالیتی انجام دهد، دیگر اعضا هم می توانند آن را مشاهده کنند. می توان دید که بسیاری از مشخصه ‌هایی که کارشناسان در توسعه وب 3.0 به ‌دنبال آن هستند، در فناوری بلاک چین وجود دارد.
باید توجه داشت که اصول تئوری در وب 3.0 و بلاک چین دارای مفهوم یکسانی نمی باشند. در واقع وب ۳.۰ فضایی وسیع ‌تر است که شامل پروژه ‌های بلاک چینی هم می گردد. به این معنا که پروژ‌ه ‌های بلاک چینی زیرمجموعه ای از وب 3.0 به حساب می آیند. البته هر پروژه ای که در حوزه وب 3.0 کار می کند، الزاماً از نوع بلاک چینی نمی باشد.
ایده وب 3.0 توانست با امکاناتی که بلاک چین در اختیار آن قرار داده است، از حالت تئوری خارج شده و به عملی شدن نزدیک شود. برخی از پروژه ‌های موفق حوزه وب 3.0 از جمله اتریوم، سولانا و پولکادات مبتنی بر بلاک چین می باشند.

پروژه هایی که بر روی وب 3.0 فعالیت دارند کدامند؟

• بلاک چین بهترین دفترکل توزیع ‌شده یا Ledger است. ولی بعضی از پروژه ‌های وب 3.0 مبتنی بر لِجِر های توزیع ‌شده دیگری به غیر از بلاک چین می باشند. به عنوان مثال، پروژه آیوتا (IOTA) یک شبکه غیر متمرکز است که از لجر توزیع ‌شده Tangle استفاده می ‌کند. این شبکه دارای توکن کریپتو مخصوص خود است ولی از نوع بلاک چین نیست.
• بلاک چین Ethereum شبکه غیر متمرکزی است که واسطه ‌ها را حذف نموده و میزبان چندین هزار پروژه‌ غیر متمرکز دیگر شده است. پروژه های موجود بر روی اکوسیستم اتریوم جهت کدنویسی های خود از قراردادهای هوشمند بهره برده ‌اند.
  میزان کاربردهای اتریوم بسیار زیاد است، به طوریکه امروزه بسیاری از پلتفرم ‌هایی که بر روی وب 3.0 قابل اجرا هستند بر روی شبکه اتریوم قرار دارند. به عنوان نمونه پروژه اعطای وام اتریوم بر مبنای Defi، انجام مبادلات ارزهای کریپتو با صرافی ‌های غیر متمرکز موجود روی شبکه اتریوم، مشارکت در مدیریت سازمان های مستقل غیر متمرکز یا DAO ها، استفاده از بازی ‌های مبتنی بر بلاک چین و چندین پروژه کاربردی دیگر که در حال افزایش می باشند.

• اکوسیستم سولانا نیز یکی دیگر از پروژه ‌های معروف مبتنی بر بلاک چین است. سولانا از محبوبیت نسبتا زیادی برخوردار شده است و میزان تراکنش های آن در یک ثانیه در تاریخ 20 فوریه 2022 به 1000 عدد رسیده است. به سولانا لقب قاتل اتریوم را داده ‌اند، از این جهت که از همه امکانات اتریوم بهره مند است ولی در پی حل کردن مشکل اصلی اتریوم که کم بودن مقیاس‌پذیری آن است نیز می باشد. سولانا برای آنکه بتواند سرعت انجام تراکنش ‌های خود را بالا برده و کارمزدهای تراکنش های خود را کم کند هم از فناوری قراردادهای هوشمند حمایت می ‌کند و هم با کمک الگوریتم‌ اجماع اثبات سهام یا PoS، در نظر دارد که مقیاس پذیری بالاتری داشته باشد.
  شبکه سولانا میزبان پروژه ‌های غیر متمرکز زیادی از جمله صرافی ‌های غیر متمرکز، پلتفرم ‌های عرضه سهام، ابزارهای آنالیز داده ها و بازی‌های غیر متمرکز می‌ باشد.
• اکوسیستم پولکادات یک پروتکل شبکه است که به آن لقب اینترنت بلاک چین ‌ها را داده اند. این پروتکل امکانات تعامل بین بلاک چین ‌ها را فراهم کرده است. پولکادات هم مبادلات توکن ‌های کریپتو و هم نقل و انتقال اطلاعات را در میان بلاک چین ‌های مختلف برقرار می سازد. در واقع پولکادات یک اکوسیستم چند بلاک چینی را فراهم کرده است که هدف آن تسهیل فعالیت ‌هایی از جمله احراز هویت و محاسبات میان چند بلاک چین است.
  پولکادات می تواند به نقل و انتقال اطلاعات و داده ها هم در میان بلاک چین ‌های منبع باز و عمومی و هم میان بلاک چین ‌های خصوصی و دارای مجوز بپردازد. در نتیجه می ‌توان از این پلتفرم برای تولید و انتشار اپلیکیشن ‌هایی استفاده کرد که داده ها را از بلاک چین ‌های خصوصی گرفته و سپس آنها را در بلاک چین‌ های عمومی منتشر می نماید.

نقش وب 3.0 در دنیای ارزهای رمزنگاری چیست؟

• بسیاری از موافقت نامه هایی که وب 3.0 به آن تکیه دارد به شدت به ارزهای رمزنگاری وابسته است. هر کاربری که بخواهد در ایجاد، مدیریت، مشارکت یا بهینه سازی هر یک از پروژه های web3 کمک کند، در ازای فعالیت او، پاداشی به صورت ارز دیجیتال داده می شود.
• توکن های مبتنی بر وب 3.0 دارایی های دیجیتالی هستند که در ارتباط با ایجاد یک اینترنت غیر متمرکز به کار گرفته می شوند. پروتکل ها و موافقت نامه هایی که در وب 3.0 نقش دارند، سرویس های گوناگونی که در اینترنت نسل دوم توسط میزبان های ابری داده می شد را، ارائه می دهند. این سرویس ها به صورت آنلاین بوده و شامل رایانش ابری یا Cloud computing، ذخیره سازی، میزبانی فایل ها و منابع داده چند مشتری در یک سرور و دیگر خدمات آنلاین می باشد.
• یک نمونه از این پروتکل ها، Livepeer می باشد که بر مبنای اتریوم پایه گذاری شده است. لایوپیر، بازاری را جهت عرضه کنندگان زیرساخت های ویدئویی و اپلیکیشن های استریم ایجاد می کند. پروتکل هلیوم Helium استفاده کنندگان و مشاغل کوچک را تشویق می کند تا اطلاعات دستگاه های خود را از طریق شبکه بلاک چین و به کار بردن توکن ها ارسال نمایند.
• همچنین web3 به شدت مبتنی بر توکن های غیر مثلی یا NFT، ارزهای رمزنگاری و دیگر محصولات بلاک چین ها می باشد. به طور نمونه، Reddit سعی دارد تا با ایجاد سازوکاری جهت به کارگیری ارزهای رمزنگاری در وب استقرار یابد و به کاربران مجوز کنترل قسمت هایی از جوامع را بدهد.

وب 3.0 از چه ارزهای رمزنگاری پشتیبانی می کند؟

فراگیر شدن وب 3.0 امکان دارد از نسل نوینی از ارزهای رمزنگاری و سرمایه گذاران جدیدی در بازار کریپتو حمایت کند. تکنولوژی بلاک چین در حال تغییر دادن بسیاری از سیستم ها و فناوری ها از جمله اینترنت می باشد. در حال حاضر بسیاری از کاربران سعی برآن دارند که روش های جدیدی جهت سرمایه گذاری در حوزه بلاک چین و ارزهای رمزنگاری ابداع کنند.
وب 3.0 در حال ظهور به عنوان صنعتی خارج از تصور می باشد که قصد دارد به اینترنت غیر متمرکز در دنیای مجازی مبدل شود. کاربران در این شبکه قادرند بدون نگرانی در مورد پایگاه های داده مرکزی و خصوصی، همکاری هوشمندانه ای را با هم و با برنامه های کاربردی داشته باشند.
فعالیت ها و موافقت نامه ها در وب 3.0 شفاف، دقیق و قابل دسترسی برای همگان است. ارزهای Web3 از نوع پروژه های غیر متمرکزی هستند که از قراردادهای هوشمند و اتوماتیک کردن تبادلات از طریق اینترنت بهره مند می شوند. در ادامه فهرستی از برترین ارزهای وب 3.0 آورده شده است:

• پولکادات Polkadot، در میان کاربران ارزهای رمزنگاری مشهور است و در اینترنت امروزی، به عنوان یک پروژه وب 3 کار می کند. شبکه پولکادات کارمزدهای پایین تری دریافت کرده و سرعت های تراکنش های بالاتری دارد. رتبه شبکه DOT از شبکه اتر بالاتر است و چون ارزش بازار آن رو به افزایش است در اینترنت غیر متمرکز رتبه بالایی را خواهد داشت.

• هلیوم Helium، شبکه ای بر مبنای بلاکچین است که با تمرکز زدایی برای دستگاه های IOT استفاده می شود. این شبکه از ارتباطات بی سیم امواج رادیویی جهت توزیع داده ها برای ذخیره در بلاک چین استفاده می کند. الگوریتم جدیدی که به تایید تراکنش ها می پردازد، Proof of Coverage می باشد که از این طریق هات اسپات ها پوشش وایرلس قانونی را عرضه می کنند.
• لایوپیر Livepeer، شبکه غیر متمرکزی می باشد که امکان و خدمات پخش ویدئو را در Web3 فراهم می کند. این شبکه بر روی بلاک چین Ethereum ساخته شده است. پروتکل Livepeer بسیار ایمن بوده و برای افرادی که بخواهند در آن مشارکت کنند، مقرون به صرفه است.
• فایل کوین Filecoin، مشابه یک بایگانی درWeb3 عمل می کند. وظیفه این شبکه ذخیره سازی غیر متمرکز است که مانند یک جانشین ایمن برای ذخیره سازی ابری متمرکز، کار می کند. کاربران شبکه می توانند از آن به عنوان یک روش غیرفعال جهت کسب درآمد استفاده نمایند. فایل کوین امکان ذخیره سازی انواع داده ها از قبیل فایل های شنیداری، فیلم، عکس یا متن را دارد. همچنین جهت ذخیره سازی داده های مهم و سوابق شرکت های خصوصی کاملا ایمن است.

• کوساما Kusama، شبکه ای است که به تیم های توسعه اجازه می‌دهد پروژه های مختلف خود را در یک شبکه زنده، کاملاً غیر متمرکز و تحت کنترل جامعه با شرایط واقعی آزمایش کنند. آنها می توانند مشکلات یا باگ هایی که به وجود می آید را مورد تست قرار دهند. تیم های توسعه می توانند جهت به دست آوردن جایگاهی در شبکه Kusama از طریق مزایده Parachain با هم به رقابت بپردازند.
• بیت تورنت BitTorrent، شبکه بسیار قوی است که نظیر به نظیر عمل می کند. در این شبکه فایل های حجیم به بخش های گوناگونی تقسیم می گردد. هر بخش به صورت جداگانه از طریق وب ارسال می شوند و در سخت افزار گیرنده با هم ادغام می گردند. هر کس که بخشی از فایل را از شبکه دریافت کند خود به گروه توزیع کنندگان می پیوندد.

• اوشن پروتکل Ocean Protocol، از توکن هایی است که تمامی ابزارهای مورد نیاز جهت توسعه برنامه های وب 3.0 را در بر دارد. کاربرانی که به دنبال سرمایه گذاری سودآور در توکن های Web3 هستند، می توانند در این توکن سرمایه گذاری کنند. این پروتکل امکان اشتراک گذاری غیر متمرکز داده در اینترنت را فراهم کرده و مدیریت شفاف داده ها را ارائه می دهد.
• کادنا Kadena، پروتکلی مبتنی بر بلاک چین است که از الگوریتم PoW پشتیبانی می کند. این شبکه ادعا دارد که مقیاس پذیر بوده و قادر است تا 480000 تراکنش در ثانیه را پردازش نماید. کادنا همچنین دارای قابلیت ارائه قرارداد های هوشمند، مشابه آنچه در Ethereum وجود دارد، می باشد.

• زی کش ZCash، از اولین ارزهای دیجیتال است که جهت حفظ حریم خصوصی طراحی شده است. این کوین به وسیله تیمی از کارشناسان و متخصصان و موسسات معروف علمی انتشار داده شده است. کوین ZCash گرچه دارای حریم خصوصی است ولی بر روی شبکه بیت کوین کدنویسی و ساخته شده است.

نتیجه گیری

در جواب اینکه web3 چیست، باید گفت وب 3.0 مفاهیمی از جمله تمرکز زدایی و اقتصاد مبتنی بر توکن های کریپتو را در بر می گیرد و هوش مصنوعی نقش زیادی در کارآیی های آن دارد. وب 3.0 یا اینترنت نسل سوم، دارای عملکردهایی است که در نسل اول و دوم اینترنت وجود نداشته و کمبود آنها احساس می شده است.
وب 3.0 و بلاک چین از نظر ساختاری و مفهومی ارتباط زیادی با هم دارند. وب 3.0 ایده ای برای وب جهانی آینده است که مبتنی بر فناوری بلاک چین یا هر شبکه توزیع شده غیر متمرکز می باشد. البته اینترنت نسل سوم، مفهوم وسیع ‌تری در قیاس با بلاک چین دارد. گرچه در شرایط کنونی بلاک چین قدرتمندترین لجر توزیع ‌شده و غیر متمرکز محسوب می شود.
به‌ هر حال تا زمانی که وب ۳.۰ به مرحله اجرایی و عملی نرسد، ماهیت دقیق آن را نمی توان توصیف کرد. زیرا در طول پروسه شکل گیری آن، رویدادهایی ممکن است اتفاق بیفتد که بر آن اثر گذاشته و موارد جدیدی به آن اضافه شود یا مواردی حذف گردد. اما قوانین بنیادی آن بر مواردی چون تمرکز زدایی، توزیع پذیری، استفاده از هوش مصنوعی، حذف کنترل مرکزی و تقسیم منافع میان کاربران استوار شده است.

سوالات متداول

اصول مهم در ساختار وب 3.0 چیست؟

هدف از ایجاد وب 3.0 آن است که کاستی های وب 2.0 برطرف شده و تکنولوژی اینترنت دارای ویژگی هایی از قبیل هوشمندی، استقلال، و آزادی ارتباطات گردد. اجرایی کردن ساختار این تکنولوژی بر مبنای فناوری های پیشرفته هوش مصنوعی، بلاک چین، ساخت گرافیک های سه‌ بعدی، واقعیت مجازی و واقعیت افزوده عملی خواهد شد.

ویژگی های اصلی وب 3.0 کدامند؟

از آنجا که وب 3.0 هنوز به مرحله پیاده سازی عملی نرسیده است، بنابراین امکان تعریف دقیق از ویژگی ‌های آن وجود ندارد. ولی دو ویژگی اساسی برای وب 3.0 می توان برشمرد که مفاهیم اینترنت معناگرا یا Semantic Web و هوش مصنوعی یا Artificial Intelligence را شامل می باشند. جهت اجرایی ‌شدن وب ۳.۰ رسیدن به این مفاهیم مورد نیاز است. تیم برنرز-لی، بنیانگذاری شبکه جهانی وب را بر این عقیده استوار کرد که اینترنت معناگرا آینده نهایی وب خواهد بود. این عقیده در وب 2.0 به مرحله اجرایی نرسیده است و امکان دارد در وب 3.0 عملی گردد.
غیر متمرکز بودن اینترنت به این معناست که هوش مصنوعی در مدیریت و کنترل آن نقش بسیار مهمی دارد. بنابراین نقش شرکت های متمرکز در اداره و مدیریت آن بسیار کم ‌رنگ ‌تر شده است.

وب 3.0 روی چه فناوری اجرا می شود؟

به طور خلاصه Web3 مجموعه‌ای از برنامه ‌های غیر متمرکز است که بر روی بلاک چین و شبکه اتریوم اجرا می‌ گردد. هر کاربری در سراسر دنیا به وب 3.0 دسترسی داشته و اجازه استفاده از خدمات شبکه را دارد.

اصطلاح وب 3.0 چگونه به وجود آمد؟

اصطلاح Web3 توسط Gavin Wood که یکی از بنیانگذاران ارز دیجیتال اتریوم بود، در سال 2014 ابداع شد. از آن زمان به بعد این اصطلاح برای هر برنامه ای که دارای زیرساخت دیجیتال غیر متمرکز بوده و به نسل سوم اینترنت یعنی اینترنت آینده مرتبط باشد، تبدیل شده است.

مشخصه های اصلی وب 2.0 کدامند؟

• اینترنت امروزی یا وب 2.0 امکان طبقه بندی و بازیابی اطلاعات را به صورت رایگان برای کاربران فراهم کرده است.
• محتوای وب سایت ها در اینترنت نسل دوم پویا بوده و بر تعامل با اطلاعات ورودی کاربران متمرکز می باشد.
• کاربران می توانند جریان داده ها در Web2 را به صورت آنلاین مورد ارزیابی و اظهار نظر قرار دهند.
• کاربران در اینترنت نسل دوم به محتواهای موجود در وب از طریق سخت افزارهای مختلف از قبیل تلفن هوشمند، لپ تاپ، کنسول های چند رسانه ای و هر سخت افزاری که قابل اتصال به اینترنت باشد، دسترسی دارند.

نقش هوش مصنوعی در وب 3.0 چیست؟

یکی از مزایای مهم وب 3.0 استفاده از هوش مصنوعی می باشد. کیفیت اطلاعاتی که در هنگام سرچ به کاربران داده می شود، اهمیت زیادی دارد. به این معنا که کاربران تمایل دارند هر زمان عبارتی را در اینترنت جستجو می کنند، به نتیجه مد نظر و دلخواه خود دست پیدا کنند. وب 3.0 دارای این مزیت است که هوش مصنوهی را در موتور های جستجوگر خود به کار گرفته، بنابراین دقیق ترین و نزدیک ترین نتایج به درخواست کاربران حاصل می گردد.